ABD'deki Bebek Maması Kıtlığını Pfizer mi İstedi?

Benzer iddialar çeşitli sosyal medya platformlarında paylaşıldı.

Öncelikle, Pfizer’ın internet sitesinde hamilelik döneminde veya süt emzirirken aşı olunmaması gerektiğine dair bir uyarısı bulunmuyor. Pfizer’ın soru-cevap olarak hazırladığı internet sayfası incelendiğinde, hamile kadınların Pfizer tarafından üretilen aşıları olmadan önce bir doktora danışılması gerektiğini, süt emzirme döneminde ise aşı olmanın kimi hastalıklardan koruyabileceğine ancak yine de doktorlara danışmak gerektiği belirtiliyor.

Diğer taraftan, Pfizer’a atfedilen emzirmeme uyarısının ise bugün itibarıyla geçerli olmayan Büyük Britanya İlaç ve Sağlık Ürünleri Düzenleme Kurumu (MHRS) tarafından Aralık 2020 yılında yayımlanmış bir düzenlemeye dayanıyor. Buradaki düzenlemede emzirme durumundaki kadınların aşılanmaması tavsiye ediliyor. 

Fakat, yönetmelik birkaç kez değiştirilmiş durumda. En güncel hâli incelendiğinde, böyle bir uyarının yer almadığı görülebiliyor. 

Dahası, Britanya Hükümeti hamile ve emziren kadınların bir an önce aşı olması gerektiğini, çünkü risk grubu içerisinde olduklarını belirtiyor.

İddiada sözü geçen yapay anne sütü teknolojisinin kaynağı ise BIOMILQ isimli bir start-up firmasının geliştirdiği bir proje. Firmanın kendi tanımlamasıyla, projenin amacı bebekler için gerekli olan ilk altı aylık anne sütünün ikamesi olarak hayvan sütünün kullanıldığı durumlarda, kök hücre teknolojisi yoluyla bunu ortadan kaldırmak. Bir başka deyişle, bebeğin annesinin kendi sütünü emziremediği durumlarda, hayvan sütü yerine bir insan sütünü bebeğin içmesini sağlamak amaçlanıyor.

Bu proje kapsamında BIOMILQ, Gates Vakfı’nın sürdürülebilir enerji sağlayan ve iklim değişikliği ile mücadele eden şirketlere fon sağlayan Breakthrough Energy adlı kuruluştan destek aldığı görülüyor. Bu bağlamda, Bill Gates’in yapay süt projesi ile bağı fon desteği olarak görülebilir.

Breakthrough Energy’nin internet sitesinde de destek oldukları şirketler arasında BIOMILQ görülebiliyor. 

Fakat, CNN tarafından 3 Mayıs 2022 tarihinde yapılan bir habere göre projenin hayata geçebilmesi için en az üç yıl daha gerekiyor. 

Dolayısıyla, ABD’de yaşanan bebek maması kıtlığının bu projeyle bir ilişkisi bulunmuyor. 13 Mayıs 2022 tarihinde Reuters tarafından paylaşılan bir haberde, Amerikalı tıbbi cihaz ve ilaç üreticisi Abbott tarafından üretilen çeşitli mamaların üretici firma tarafından geri toplanması kararı verilmiş. Şubat 2022’de alınan bu kararın ardında ise Abbott tarafından üretilen Similac, Alimentum ve EleCare isimli bebek maması ürünlerini tüketen bazı bebeklerde bakteriyel hastalıkların gelişmesi sonucunda FDA’in bu ürünlerin tüketilmemesi yönündeki uyarısı bulunuyor. Bu kararın ardından yaşanan arz eksikliği nedeniyle ABD’de ciddi bir bebek maması kıtlığı baş göstermiş. Yaşanan kıtlık nedeniyle kimi mağazalar bebek maması satışını kısıtlamış.  

İddia Reuters, USA Today, Poynter, PolitiFact, FactCheck tarafından da incelenmiş.

Bir Twitter hesabı tarafında yapılan bir paylaşımda, Pfizer’ın talebiyle bebek mamalarının raflardan indirildiği ve Bill Gates’in yapay süt teknolojisinin deneneceği iddia edilmişti. Pfizer’ın kadınların bebek emzirmemesi gerektiğine dair bir açıklaması bulunmuyor. Gates Vakfı’nın yatırım yaptığı yapay insan sütü projesi ile yaşanan bebek maması kıtlığı arasında doğrudan bir ilişki bulunmuyor.