Almanya'nın Haftalık Raporu Aşıların İşe Yaramadığını mı Gösteriyor?

Bir Twitter hesabı tarafından 21 Ocak 2022 tarihinde yapılan bir paylaşımda Almanya’nın Robert Koch Enstitüsü’nün haftalık raporlarındaki verilerinin aşıların işe yaramadığının göstergesi olduğu iddia edildi.

Paylaşımda geçen metin şu şekilde:

Bahsedilen tablo Robert Koch Enstitüsü’nün haftalık olarak Almanca ve İngilizce şeklinde duyurduğu değerlendirme raporlarından birisinden alınma. 20 Ocak 2022 tarihli bu raporun 28. sayfasında ise paylaşımda bahsedilen tablo bulunuyor. Tablonun satır kısmında yaş grupları belirtilmişken, sütun kısmında ise dört kategori bulunuyor: Semptomatik Covid-19 vakası, hastaneye yatış, yoğun bakım ve vefat. Her birisi de üç ayrı kısma ayrılmış. “ungeimpft” yani aşısızlar, “grundimmunisiert” yani temel bağışıklık (iki doz aşı) olanlar ve “mit Auffrischimpfung” yani hatırlatıcı doz aşı olanlar.

Tablo 18 Ocak 2022 itibarıyla Omicron varyantlı vakaların üzerinden hazırlanmış. Verilere göre 18-59 yaş aralığında 42 bin 491 vakanın 8 bin 88’ini aşısızlar oluştururken 23 bin 509’unu iki doz aşılılar, 10 bin 894’ünü ise hatırlatma dozu olanlar oluşturuyor. Bir başka deyişle, 18-59 yaş arasında semptomatik vakaların %81’ini iki doz aşılılar ve hatırlatma dozu olanlar oluşturuyor. İlk bakışta aşıların etkisiz olduğuna dair yorumlara kanıt olarak gösterilebilecek bu bulguların yorumlanmasında ise “Temel Oran Yanılgısı”na dikkat etmek gerekir. Aşılama oranı arttıkça ve aşılar % 100 koruyucu olmadıkça vakalarda aşılı hastaların artması beklenen bir durumdur. 80 aşılı ve 20 aşısızın olduğu 100 kişilik bir örneklemde aşılılar arasından 8 kişinin (%10) Covid-19 semptomları göstermesiyle aşısızlardan 5 kişinin (%25) bu semptomları göstermesi arasında mutlak değer açısından olmasa da oransal olarak büyük fark vardır.

Bu nedenle tabloyu tek başına değerlendirmek bağlamdan koparılmış yanıltıcı bir sonuca yönlendirir. Yorumlamaya Almanya nüfusunun yüzde kaçının aşılandığını da eklemek gerekir ki daha sağlıklı bir şekilde oransal değerlendirme yapılabilsin.

Our World in Data’da yer alan bilgilere göre, Almanya’da aralık sonundan itibaren Omicron varyantının da etkisiyle vaka sayısında hızlı bir artış dikkati çekiyor. 28 Aralık’ta yedi günlük ortalama vaka sayısı 22 bin düzeyindeyken 25 Ocak itibarıyla bu sayı yüz binleri aşmış durumda.

Fakat, vaka sayılarındaki bu artışa rağmen, vefat sayısında ise bir azalma söz konusu. Yaz aylarında oldukça az seyreden vefat sayıları özellikle ekim ayından sonra bir artış gösterip 15 Aralık 2021 tarihinde yedi günlük ortalamada 400’den fazlaya ulaşmışsa da o günden itibaren düzenli bir şekilde azaldığı görülüyor.

Burada ise aşının etkisinden bahsetmek mümkün. Associated Press’in 9 Aralık 2021 tarihinde paylaştığı bir habere göre, Alman hükümeti 5 ve 11 yaş arasındaki nüfusunu da aşılamaya başladı. Robert Koch Enstitüsü de 5 yaş ve üzeri vaka durumunu da paylaştığından Almanya nüfusu üzerinden aşıların etkinliği ile ilgili bir karşılaştırma yapmak mümkün.

Eurostat verilerine göre Ocak 2021 itibarıyla Almanya nüfusu 83 milyon seviyelerinde, bu nüfustan aşılama için elverişli olmayan 5 yaş altı nüfusu çıkardığımızda ise karşımıza 79 milyon 193 bin 655 sayısı çıkıyor.

Our World in Data verilerine göre Robert Koch Enstitüsü’nün baz aldığı 18 Ocak 2022 tarihi itibarıyla Almanya nüfusunun yaklaşık %72’si tam olarak aşılanmış durumda. Aynı kaynağa göre hatırlatıcı doz olan nüfus oranı da %48 seviyelerinde.

Bu verileri Robert Koch Enstitüsü’nün yayımladığı tabloya göre okuduğumuzda ise sonuç aşıların etkinliğini kanıtlar nitelikte. Almanya’da aşısız olanların on binde 7’si Covid-19 Omicron varyantını semptomatik geçirirken hatırlatma dozunu olmuş kişilerde on binde 3’e düşmüş.

Benzer bulgular aynı rapor içerisinde Robert Koch Enstitüsü tarafından da belirtilmiş. Raporda hiçbir aşının %100 koruma sağlayamayacağı, bu nedenle bazı dönemlerde tam aşılı bireylerde dahi yeni dalgaların oluşabileceği belirtilmiş.

Yapılan analize göre, hatırlatıcı dozun üzerinden dört hafta geçtikten sonra 18-59 yaş grubu arasında etkililik %75 ve 60 yaş ve üzeri grupta ise yaklaşık %86 olarak ölçülmüş.

Raporun devamında hastaneye yatışlarda ve ötesinde aşının etkisinin daha görülebilir olduğu belirtiliyor. Aşı olanların olmayanlara nazaran daha yüksek düzeyde hastaneye yatış, yoğun bakım ve vefat oranlarında korumalı olduğu görülüyor. Tam aşılanmamış 15.686 vaka içerisinde hastaneye yatış oranı %1,42, yoğun bakım oranı %0,14 ve vefat oranı %0,07 iken, bu oranlar iki doz aşı olanlarda sırasıyla %0,96, %0,02 ile %0,03 ve hatırlatıcı doz aşı olanlarda %1, %0,04 ve %0,05 olarak hesaplanabiliyor. Buradan da görülebileceği üzere, tüm kategorilerde aşı olmamışların Covid-19’dan daha fazla etkilendikleri görülebiliyor.

Bu açıdan, raporda tam aşılı bireylerde vaka sayısı yüksek olsa da hastaneye yatışlarda düşük olmasının nedeni aşıların hastalığının bulaşmasına karşı zamanla etkililiğinin düşmesine rağmen, hastaneye yatışlara karşı hala son derece etkili olmasında görülüyor. Üstelik, hatırlatıcı doz aşı olanlarda ise hafif etkilerin dahi engellenebileceği düşünülüyor.

Bir Twitter hesabı tarafından yapılan bir paylaşımda Almanya’nın Robert Koch Enstitüsü’nün haftalık raporlarındaki verilerin aşıların işe yaramadığını gösterdiği iddia edilmişti. Gönderi, temel oran yanılgısı üzerinden takipçileri manipüle etme amacıyla verileri bağlamından koparmış. Almanya’daki genel aşılama oranları dikkate alındığında hiç aşı olmamışların hatırlatma dozu olmuş gruba göre Covid-19’dan fazla etkilendiği ortaya çıkıyor. Üstelik, raporun devamında da aşıların Covid-19’a karşı ne kadar etkili olduğu farklı verilerle destekleniyor.