Fotoğraf, Japonya’daki Mezar Taşlarında QR Kodu Olduğunu mu Gösteriyor?

Bir Twitter hesabı tarafından 28 Ağustos 2021 tarihinde yapılan paylaşımda yer alan fotoğrafın Japonya’da mezarlarda bulunan ve okutulduğunda kişinin kısa bir biyografisini veren QR kodlarını gösterdiği iddia edildi.

Paylaşımda geçen metin şu şekilde:

Söz konusu iddia dünya çapında çeşitli sosyal medya kullanıcıları tarafından sıklıkla paylaşıldı. Konu ile ilgili India Today ve PolitiFact gibi doğruluk kontrolü platformlarının da analizler bulunuyor.

Twitter’da paylaşılan iddianın birebir aynısının İngilizcesini daha önce bir Facebook hesabında da görmek mümkün. Türkçe gönderilerde de birden fazla kullanıcının bu iddianın tam çevirisini paylaştığı görülüyor.

İddianın aksine söz konusu fotoğraf Japonya’dan değil ve sıradan insanların kısa biyografilerini gösteren QR kodlu mezarları da göstermiyor. İlk olarak viral olan bu fotoğraftaki mezar taşı benzeri yapıların üzerine yazılan metin okunduğunda, yazıların Japonca değil Çince yazıldığı görülüyor. Google çevirisine göre metinde “Nanjing Katliamı Kurbanları” yazıyor. Nanjing Katliamı ise İkinci Dünya Savaşı'ndan önceki Çin-Japon Savaşı sırasında 13 Aralık 1937'de Çin'in Nanjing kentini ele geçirmesinin ardından Japon İmparatorluk Ordusu askerleri tarafından Çin vatandaşlarının toplu olarak öldürülmesi olayı olarak anılıyor. Bu sebeple mezar taşlarının Japonya’da değil, Çin’de olması daha olası görünüyor.

Birkaç Çin haber sitesinin de bu fotoğrafı ve onunla ilgili haberleri 2015'te yayımladığı görülüyor. Bu haberlere göre Çin, 2015 yılında Chongqing belediyesindeki “Yabancılar Caddesi” adlı bir tema parkında II. Dünya Savaşı kurbanları için bir anıt dikmiş. Burada ziyaretçiler, mezar taşına benzeyen yapıların üzerindeki QR kodlarını okutarak mağdurlar hakkında bilgi alabiliyor. Bu uygulama, İkinci Dünya Savaşı sırasında Çin'deki Japon birlikleri tarafından işlenen Chongqing Bombalaması ve Nanjing Katliamı kurbanlarını anmak için yapılmış.

QR kodlarının Japonya’da 1994 yılında kullanılmaya başlanmasının ardından, 2008’den itibaren bazı mezar taşlarında da yer almaya başladı. Bu durum daha önce Wired, The Guardian ve The Atlantic gibi medya kuruluşları tarafından da haberleştirilmiş. Pacific Standard tarafından 2013 yılında konu ile ilgili hazırlanan içerikte şu ifadeler yer alıyor:

“Hükümetin mezarlıklara sahip olduğu Çin'de QR kodları, büyüyen bir nüfus için ciddi arazi kıtlığı ikilemine yaratıcı bir çözüm olarak görülüyor. İç kesimlerdeki nüfus için hükümet, mezar yerlerine QR kodları yerleştirdi; ölenler yedi yıl boyunca bireysel mezarlarda kalıyor, ardından toplu mezarlara taşınıyor... Ölülerini bu şekilde gömmeyi seçen ailelere, arazi kullanımının durumu önemli bir çevresel sorun olarak kabul edildiğinden, maddi bir teşvik sunuluyor.”

Bir Twitter hesabı tarafından fotoğrafın Japonya'da QR kodlu mezarlar olduğu iddiasıyla mezar taşına benzeyen bir yapı üzerinde QR kodu tarayan bir kadının görüntüsünü gösterdiği iddia edilmişti. Ancak fotoğraf, Japonya’dan değil ve sıradan insanların kısa biyografilerini gösteren QR kodlu mezarları da göstermiyor. Fotoğraf, Çin’in 2015 yılında Chongqing belediyesindeki “Yabancılar Caddesi” adlı bir tema parkında II. Dünya Savaşı kurbanları için dikilen bir anıtı gösteriyor. Burada ziyaretçiler, mezar taşına benzeyen yapıların üzerindeki QR kodlarını okutarak mağdurlar hakkında bilgi alabiliyor. Japonya’da bazı mezarlarda QR kodu kullanımı mevcut ancak bu uygulama henüz ülke genelinde her mezarda kullanılmıyor.