Fotoğrafta Atatürk’ün Elini Öpüp Önünde Eğilen Kişi İngiltere Kralı mı?

İngiltere Kralı VIII. Edward’ın Atatürk’ün önünde eğilip elini öptüğüne dair iddialar 2011 yılından beri paylaşılıyor.

İngiltere Kralı VIII. Edward’ın Türkiye’yi ne zaman ziyaret ettiğine dair kısa bir internet araştırması yapıldığında bu ziyaretin Eylül 1936’da gerçekleştiği bilgisine ulaşılabilir. Kral VIII. Edward'ın kral olduktan sonraki ilk yurt dışı ziyaretini Türkiye'ye yaptığı biliniyor. Kültür Bakanlığı’nın Atatürk’ü Ziyaret Eden Yabancı Devlet Adamları başlığı altında yayınladığı isimleri bulunduğu sayfada ve kronolojik olarak tarihte yaşanan olayları yayınladığı başka bir sayfada bu ziyaretten şu şekilde bahsediliyor:

“İngiliz Kralı VIII. Edward’ın Ziyareti (4 Eylül 1936): 1936’da toplanan Montrö Konferansı’nda İtalyan ve Alman yayılmacılığına karşı olan İngiltere, Türk tezini desteklemişti. Bu gelişme, Türkiye ile İngiltere’nin yakınlaşmasının yolunu açmıştır. Böyle bir ortamda İngiliz Kralı VIII. Edward, 4 Eylül 1936’da İstanbul’a gelmiş ve Dolmabahçe Sarayı’nda Mustafa Kemal Paşa ile bir araya gelmiştir.”

Bunun yanı sıra dönemin gazetelerinden Ulus, 5 Eylül 1936’da yayınladığı baskısında kralın gelişini ilk sayfasında “Haşmetli Misafirimiz İstanbul’da” başlığı ile yayınlamış. Aynı tarihte Akşam Gazetesi de Kral’ın ziyaretini “Kral, Atatürk’ü Ziyaret Ettiler” ifadesi ile kapağına taşımış.

Anadolu Ajansı’nın o güne dair çekilmiş fotoğrafları ve Genelkurmay Başkanlığının hazırladığı Fotoğraflarla Atatürk isimli albümde de İngiltere Kralı VIII. Edward’ın Atatürk’ün elini öpmeye yeltendiğini gösteren herhangi bir fotoğraf bulunmuyor. Ayrıca TRT 2’nin bu ziyaretten anları yayınladığı “Tarihin Ruhu” belgeselinde de böyle bir yönelimin olmadığı görülebilir. AA’da yayınlanan fotoğraflarda el sıkıştıkları ve Atatürk’ün Kral’ın sandaldan inmesine yardımcı olmak için nezaketen elini uzattığı görülebilir. 

İddiada kullanılan fotoğrafın paylaşımlarına geri dönüp bakıldığında sol üst köşede ‘O’ an yazıldığı görülüyor.

Fotoğrafın orijinalini bulmak için Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Milli Kütüphane Başkanlığı'nın yayınladığı gazete arşivlerine gidilebilir. Vakit Gazetesi’nin Temmuz 1927 arşivine gidildiğinde söz konusu fotoğrafın 10 Temmuz 1927’de yayınlandığı görülüyor. Fotoğrafın açıklama kısmında da “Gazimiz Dolmabahçe’den ayrılırken” ifadesi yer alıyor. 

Atatürk’ün temmuz ayında kalın kumaşlar giydiği ilk bakışta farklı gözükse de “Fotoğraflarla Atatürk” isimli albümde de Atatürk’ün ve yardımcılarının Temmuz 1927’deki İstanbul günlerinde benzer kumaşları tercih ettiği görülebilir.

Kaynaklarda Atatürk’ün elini öpen kişinin kim olduğu konusunda kesin bir bilgi bulunmuyor. Fakat, İngiltere Kralı’nın o tarihlerde Prens olduğu ve 1936 yılında tahta çıktığı bilgisi de göz önünde bulundurulduğunda bu kişinin İngiltere Kralı olduğunu söylemek mümkün olmaz. Tüm bunların yanı sıra bir Kralın, başka bir ülkenin liderinin elini öpmüş olabilmesi zaten diplomatik kurallara aykırı bir durumdur. Söz konusu iddiadaki fotoğraf için bir vatandaşın Atatürk’ün elini öpmeye; onun ise elini öptürmemeye çalıştığı tahmin edilebilir.

İddia daha önce Malumatfuruş tarafından da analiz edilmiş.

Bir Instagram hesabı tarafından yapılan paylaşımda yer alan fotoğrafta Atatürk’ün elini öpüp sonra önünde eğilen kişinin İngiltere Kralı olduğu iddia edilmişti. İngiltere Kralı VIII. Edward’ın Türkiye’yi Eylül 1936’da ziyaret etmiş. Anadolu Ajansı’nın o güne dair çekilmiş fotoğrafları ve Genelkurmay Başkanlığının hazırladığı Fotoğraflarla Atatürk isimli albümde İngiltere Kralı VIII. Edward’ın Atatürk’ün elini öpmeye yeltendiğini gösteren herhangi bir fotoğraf bulunmuyor. NTV’de yayınlanan bir programda da iddiadaki fotoğrafın 24 Temmuz 1927’de Dolmabahçe Sarayı’nda çekildiği belirtiliyordu. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Milli Kütüphane Başkanlığı'nın arşivinden dönemin gazetesi Vakit Gazetesi’nin Temmuz 1927 baskılarına bakıldığında gidildiğinde söz konusu fotoğrafın 10 Temmuz 1927’de yayınlandığı görülüyor. Fotoğrafın açıklama kısmında da “Gazimiz Dolmabahçe’den ayrılırken” ifadesi yer alıyor. Kaynaklarda Atatürk’ün elini öpen kişinin kim olduğu konusunda kesin bir bilgi bulunmuyor. İngiltere Kralı’nın o tarihlerde Prens olduğunu ve 1936 yılında tahta çıktığı bilgisi bulunuyor. Hem bu durum göz önünde bulundurularak hem de bir Kralın, başka bir ülkenin liderinin elini öpmüş olabilmesi diplomatik kurallara aykırı bir durum olduğu göz önünde bulundurulduğunda ve bu kişinin İngiltere Kralı olduğunu söylemek mümkün olmaz.