Yazar:
Gül Hür
Katkıda Bulunanlar:
Koray Kaplıca
İddia şöyle;

Bir Facebook kullanıcısı tarafından 11 Haziran 2024 tarihinde yapılan bir paylaşımda yer alan görselin Coca-Cola’nın namazla dalga geçen reklamını gösterdiği iddia edildi

İddia YANLIŞ

→ Coca-Cola’nın ilgili görseli içeren herhangi bir reklam çalışmasına rastlanmıyor. Ayrıca, Coca-Cola, 2014 yılında konuyla ilgili resmi bir açıklama yaparak böyle bir reklam çalışmaları olmadığını açıklamış.
→ Fotoğraf detaylı incelendiğinde doku ve uyum bozuklukları göze çarparken görsel manipülasyonu tespit için yardımcı araçlarla yapılan incelemeler de fotoğrafın çok yüksek ihtimal manipüle edilmiş olduğunu gösteriyor.
Coca-Cola İlgili Görselle İlgili Açıklama Yapmış
Müslüman ülkelerde Coca-Cola ile ilgili komplolar, genellikle şirketin İslami inanç ve uygulamalarla çelişen gizli içerikler veya gündemlere sahip olduğu düşüncesi etrafında şekilleniyor. Yaygın komplo teorilerinden biri, Coca-Cola’nın alkol veya diğer haram maddeler içerdiği ve bu nedenle Müslümanlar için uygun olmadığıdır. Şirketin, içeceğin helal standartlara uygun olduğunu belirten açık beyanlarına ve bağımsız doğrulamalara rağmen, bu söylentiler devam etmektedir. Coca-Cola’nın formülünün sıkı korunan bir ticari sır olması, şeffaflık eksikliği yaratmakta ve bu da yanlış bilgilerin yayılmasına zemin hazırlamaktadır.
Coca-Cola komplolarının bir diğer önemli yönü ise siyasi ve ideolojik boyutlardır. Şirketin İsrail’i finansal olarak desteklediği ve İsrail-Filistin çatışmasına katkıda bulunduğu yönünde yaygın iddialar bulunmaktadır. Bu inanç, Filistin ile dayanışmanın hassas bir konu olduğu Müslüman ülkelerde boykot çağrılarına neden olmuştur. Ayrıca, bazı komplo teorisyenleri, markanın logosunun aynaya bakıldığında veya tersten okunduğunda bilinçaltı İslam karşıtı mesajlar içerdiğini iddia etmektedir. Bu iddialar defalarca çürütülmüş olsa da, Müslüman dünyasında Coca-Cola gibi küresel markalara yönelik algıları şekillendiren köklü güvensizliği ve siyasetin, dinin ve tüketici davranışlarının güçlü karışımını göstermektedir.
7 Ekim 2023 tarihinde başlayan İsrail - Hamas Savaşı’ndan bu yana ise İslam karşıtı bir İsrail şirketi olduğu gibi argümanlar üzerinden sosyal medya üzerinden Coca-Cola ilgili sıkça paylaşım yapılıyor.

Bu konuda şu içeriği faydalı bulabilirsin

Boykotlar Ne Kadar Etkili?
Coca-Cola’nın namaz kılmakla dalga geçen bir reklam yayınladığına dair iddialar da yıllardır dolaşım halinde. Coca-Cola, konu ile ilgili şirkete yöneltilen sorular, 2014 yılında bir kullanıcıya verdiği yanıtla şöyle açıklamış:
Bu internet ortamında yayılmış asılsız bir iddiadır. Coca-Cola Şirketi 128 yıl önce ABD’de kurulan ve bugün 200’ün üzerinde ülkede ticari faaliyet gerçekleştiren bir şirkettir. Kurulduğu günden bu yana hiçbir siyasi ya da manevi düşünce veya etnik grupla bir bağlantısı olmamıştır.
Bu görüntü, tersine görsel arama yöntemi ile Google Lens üzerinden aratıldığında da Coca-Cola’nın bu görseli içeren herhangi bir reklam çalışmasına rastlanmadığı gibi yalnızca bu iddiaların yer aldığı birtakım paylaşımlarla karşılaşılıyor.
Ayrıntılar Fotoğrafın Manipüle Edilmiş Olma İhtimalinin Yüksek Olduğunu Gösteriyor
Söz konusu fotoğraf oldukça jenerik bir görsel olduğundan orijinaline ulaşmak çok mümkün olmuyor. Fakat fotoğraf biraz daha detaylı incelendiğinde orijinalliğiyle ilgili karar verebileceğiniz birkaç ipucuna ulaşmak mümkün. 
Örneğin fotoğrafta gösterilen insanların başlarındaki Coca-Cola logolarının doğal durmadığını fark ediyoruz. Logoların kenarları oldukça net ve keskin, bu da onların sonradan eklenmiş olabileceğini düşündürüyor. Ayrıca, Coca-Cola logolarının dokusu ve ışıklandırması, geri kalan fotoğrafla tam olarak uyumlu değil. Logoların parlaklığı ve üzerlerindeki ışık yansımaları, gerçekçi görünmüyor. Piksel düzeyinde baktığımızda da eklenen alanların piksel yapısında bozulmalar olabileceğini görüyoruz. Tüm bu detaylar göz önüne alındığında, fotoğrafın manipüle edilmiş olma olasılığı oldukça yüksek diyebiliriz.

Görsel üzerindeki araştırmayı görsel manipülasyon tespit araçlarıyla da sürdürmek mümkün. Forensically biz değiştirilmiş görseller için birkaç ücretsiz  araç ve analiz yöntemi sağlıyor. 
Görüntüde yapılan gürültü analizi, fotoğrafın değiştirilmiş olma ihtimalini oldukça yüksek gösteriyor. Normalde, benzer alanlarda gürültü dağılımı tutarlı olur. Ancak, bu analizde başlardaki Coca-Cola logolarının etrafındaki gürültü desenlerinde fark edilebilir tutarsızlıklar var. Coca-Cola logolarının ve çevresindeki alanların geri kalan fotoğrafla kıyaslandığında farklı gürültü desenlerine sahip olduğu görülüyor, bu da bu öğelerin sonradan eklenmiş olabileceğini düşündürüyor. Ayrıca, Coca-Cola logolarının kenarları diğer bölgelere göre daha keskin ve belirgin, bu da ekleme işleminin bir işareti olabilir. Kısacası, gürültü desenlerindeki bu farklılıklar ve kenar belirginlikleri, fotoğrafın manipüle edilmiş olma olasılığının yüksek olduğunu gösteriyor.
Özetle, görsel Coca Cola’nın namazla dalga geçtiği reklamını göstermiyor.

Sonuç olarak;

Görselin Coca-Cola’nın namazla dalga geçen reklamını gösterdiği iddiası yanlış.