Video Afrika'da Kimlik Kartı ile Su Verildiğini mi Gösteriyor?

Benzer paylaşımlar yabancı sosyal medya hesaplarında da yapılmış. 

Tersine arama yöntemi kullanıldığında en eski tarihli benzer paylaşımın bir Twitter hesabından 20 Mart 2023 tarihinde yapıldığı görülüyor. Paylaşımın açıklamasında ise “Bu arada Afrika'da (Kenya?) içme suyu kimlik kartlarıyla satılıyor. Ülke, 2030 yılına kadar değerli kaynakların dijital kontrolü ve muhasebesi" konulu bir programı aktif olarak uyguluyor.” diye belirtilmiş. 

Twitter hesabı incelendiğinde gönderilerinde pek çok komplo teorisi anlatısının yer aldığı görülüyor. Hesabın birçok gönderisinde doğruluk kontrolü platformları tarafından incelenerek tam doğru olmadığı gösterilen iddialar yer almış. Söz konusu iddia da dünya çapında bir grup elitin yönettiği uluslararası örgütlerin dijital kimliklendirme yaptığına yönelik geliştirilen komplo anlatısına bir kanıt olarak gösterilmiş. 

Video incelendiğinde 14. saniyede sol üst tarafta bir logo göze çarpıyor. Bu logo Malawi’nin başkenti Lilongwe’de bir su sağlayıcısı şirketi olan Lilongwe Water Board (LWB)’a ait.

Lilongwe Water Board’ın internet sitesinde 24 Şubat 2019 tarihli konuyla ilgili bir duyurusu mevcut. “Okul Yıkama Projesi Suyu İnsanlara Yaklaştırıyor” adlı duyuruda, Lillongwe’de kioskların inşa edilmesinin ardından halkın güvenli ve içilebilir suya daha rahat erişebileceğinden söz edilmiş. Özellikle kadınların içilebilir suya ulaşabilmesi için 2 kilometre yürümek zorunda kalmamasının kentte huzur ve refah seviyesini yükselttiğini belirtmiş. 

Kiosklar ya da bilinen adıyla su büfeleri, özellikle Sahra Altı Afrika’da insanların suya kolay erişimi için yapılmış olan, musluk suyu satış büfeleridir. The World Bank’ın internet sitesindeki bir yazıda, Lilongwelilerin Covid-19 pandemisinden sonra insanların sınırlı sayıda yerde su satışı olmasından dolayı çok fazla kalabalık yere girmek zorunda kaldığından ve bunun da virüsün yayılmasını hızlandırdığından söz etmiş. Bundan dolayı LWB kentin çeşitli noktalarına bu kioskları inşa ederek su satış alanlarını genişleterek virüsün yayılmasının önüne geçmeyi planladığını yazıyor. Su almak isteyenler bir e-kart sayesinde ihtiyaçları kadar büfelerden su çekebiliyorlar. 

LWB sözcüsü Reuters’e yaptığı açıklamada bu e-kartların hiçbir şekilde kimlik kartı olarak kullanılamayacağını belirtmiş. Bunun dışında büfelerden su çekme dışında başka amaçla da kullanılamadığını söylemiş. Ayrıca Kenya Bilgi Bakanı AFP’ye yaptığı açıklamada Kenyalıların içme suyu alabilmek için kimlik kartlarını kullanmadığını belirtmiş.   

Benzer iddiayı Reuters ve AFP de incelemiş. 

Bir Twitter hesabından 23 Mart 2023 tarihinde yapılan bir paylaşımda, videoda Afrika’da içme suyunun kimlik kartlarıyla alındığını gösterdiği iddia edilmişti. Çeşitli kaynaklardan alınan bilgilere göre, video bir kiosk yani Afrika’da içme suyuna rahat ulaşımı için kurulan su büfesini gösteriyor. Su almak isteyenler bir e-kart yardımıyla musluktan su çekebiliyorlar fakat bu e-kart kimlik kartı yerine geçmiyor ve sadece kiosklarda kullanılabiliyor.