Video İtalya’da Denizin Yükselmesi Sonucu Ortaya Çıkan Balinayı mı Gösteriyor?

→ Video İtalya’nın Cenova kentini göstermiyor. Rusya’nın Mahaçkale kentinde 2013 yılında kayda alınmış.

→ Videoda yer alan balina görsel efektler kullanılarak daha sonra eklenmiş.

Deprem, fırtına, sel ve su baskını gibi doğal afetler sırasında paylaşılan içerikler sosyal medyada amacından veya bağlamından koparılarak paylaşılabiliyor. Paylaşımlarda görsel manipülasyon yöntemiyle içeriğin değiştirildiği iddialara da zaman zaman rastlanabiliyor. Daha önce ABD’nin Florida eyaletinde meydana gelen kasırga sonrasında sokaklarda timsah, balina, köpek balığı gibi deniz canlılarının görüldüğüne dair iddialar dolaşıma girmişti. Konuyla ilgili iddialar da Telugupost ve Snopes tarafından kontrol da edildi. 

Paylaşımdaki videonun İtalya’nın Cenova kentinden olduğu iddia edilmiş. Ancak videoda yer alan oval yapının üzerinde bulunan metinlere dikkatli bakıldığında, tabelalar üzerinde Kiril alfabesiyle yazılı metin ve numaralar görülüyor. İtalyanca dilinin Latin harflerle yazıldığı bilindiğinden iddia videosunun İtalya’dan olmayabileceği şüphesi artıyor.

Videodan alınan kesitlerle Google üzerinden tersine görsel arama yöntemiyle araştırma yapıldığında, videonun Çin’de gerçekleşen bir su baskınından olduğu iddiasıyla Çin sosyal medya platformlarında da yayıldığı ortaya çıkıyor. Çin kaynaklı doğrulamalarda videonun Rusya’dan olduğu belirtilmiş ancak videonun çıkış tarihi veya Rusya’nın hangi şehrinden olduğu ile ilgili detay bilgiler verilmemiş. 

Google görsel arama sonuçlarında Instagram platformunda dört farklı hesap tarafından 2021 yılında VFX(görsel efekt) etiketleri ile birlikte paylaşıldığına ulaşılıyor. Paylaşımlarda videonun konumuyla ilgili ise bilgi verilmemiş. Ancak paylaşımların altındaki yorumlar tarandığında çeşitli kullanıcılar tarafından Rusya’nın Omsk, Yekaterinburg, Kazan veya Mahaçkale şehirlerinden olduğu iddia edilmiş. 

Yandex üzerinden iddia videosundan kesitler ile birlikte söz konusu şehirler ve “su baskını” anahtar kelimeleri Rusça dilinde aratıldığında, videonun Rusya’nın Dağıstan özerk bölgesinde yer alan Mahaçkale kentinden olduğu anlaşılıyor. Videoda görülen stadyum benzeri yapının ise “Anji Bazar” adlı ticaret merkezi. Sovyetler Birliği döneminde gıda pazarı olarak hizmet veren bina 2015 yılında yıkılmış. 

Yandex üzerinden “Anji Bazar” “Mahaçkale” ve “Su Baskını” anahtar kelimeleri Rusça dilinde tekrar aratıldığında, 17 Mayıs 2013 tarihli bir Youtube videosuna erişiliyor. İddia videosunun ilk versiyonu olan bu içerikte ise herhangi bir balina kesiti yer almıyor. Dolayısıyla balinanın görsel efektle daha sonraki paylaşımlarda eklendiği anlaşılıyor. İddia paylaşımının ilk kesitlerinde, bir aracın yanında ayakta duran bir kişinin beline kadar su altında kalmış. Aynı kesitte kişinin su üzerinde kalan boyutuyla balinanın boyutu karşılaştırıldığında da; videodaki su seviyesinde balinanın bulunması fiziksel olarak pek mümkün görünmüyor.