Video Zonguldak’ta Görülen Bir “Zebani Kuşu”nu mu Gösteriyor?

→ Video Zonguldak’ta görülen “zebani kuşu”nu göstermiyor. Görüntüler Lübnan’da avlanan bir “çöl çobanaldatan”ı gösteriyor. TikTok’ta 2022 yılında paylaşılan video, 24 milyondan fazla görüntülenme almış.

Sosyal medyada sıkça karşılaşılan yanlış bilgi türlerinden biri, videoların bağlamından koparılarak yeniden sunulması. Bu tür videolar, orijinal bağlamından çıkarılarak veya kasıtlı olarak manipüle edilerek yanlış bilgi yaymak amacıyla kullanılabiliyor. İnternet kullanıcılarının videoları bu şekilde yaymasının çeşitli sebepleri bulunuyor. Bu sebeplerin başında, ilgi çekici içeriklerle daha fazla etkileşim ve beğeni toplama isteği geliyor. Yurtdışında kaydedilen görüntülerin yerelmiş gibi sunulması da bu tür videolarda sıkça rastlanan bir durum. Etkileşim için yapılan paylaşımlar, diğer internet kullanıcıları tarafından iyi niyetle yeniden paylaşılabiliyor. Bu tür videoların sosyal medyada hızla yayılarak popüler hale geldiği için doğruluğunu kontrol etmek ve yanlışlamak, etkileşim amacıyla yanlış bilgi üretiminin önüne geçmek için önem taşıyor.

25 Mayıs 2024 tarihinde bir Instagram hesabı tarafından,”Zonguldak’ta bir gezgin tarafından Zebani Kuşu olarak bilinen bir kuş görüntülendi” yazılı bir video paylaşılmış. Videodan kesitler tersine görsel arama araçları ile aratıldığında, videonun başka hesaplar tarafından da benzer iddialarla paylaşıldığı görülüyor. Bir Instagram kullanıcısı ise aynı videoyu 18 Mayıs 2024 tarihinde İzmir’de görüldüğü iddiası ile paylaşmış.

Tersine görsel arama ile videonun TikTok platformunda paylaşılmış bir haline ulaşılıyor. Bu TikTok videosunda ve Instagram’da paylaşılan videoda kuşun sesi oldukça yüksek geliyor. Videonun asıl sahibinin paylaşımına bakıldığında ise kuşun sesinin değiştirildiği görülüyor. 

Video 2022 yılında Lübnan etiketi ile TikTok platformunda paylaşılmış ve 24 milyondan fazla görüntülenme almış. Paylaşımı yapan kullanıcının profilinde de Lübnan bayrağı emojisi yer alıyor. Videonun üzerindeki Arapça yazıda “Kim bilir ne tür bir kuştur?” yazıyor. Kayda alınan canlı bir “Zebani Kuşu” değil  Mısır Kabusu olarak da bilinen bir çöl çobanaldatanı. Başka bir internet kullanıcısı tarafından Youtube’a yüklenen videoya gelen yorumlara bakıldığında da, kullanıcıların çoğu bunun bir çöl çobanaldatanı olduğunu belirtiyor. Bununla birlikte, çöl çobanaldatanı görselleri ile videodaki kuş oldukça benzerlik gösteriyor. TikTok kullanıcısı, avladığı ve kayda aldığı bu kuşu daha sonrasında serbest bıraktığını gösteren başka bir video daha yayımlamış.