ÇAYKUR, Kuveyt Emiri’ne mi Satıldı?

Bir Facebook sayfasından 23 Kasım 2020 tarihinde yapılan bir paylaşımda ÇAYKUR şirketinin yeni sahibinin Kuveyt Emiri olduğu iddia edilmiş. Gönderi 900’e yakın paylaşım almış. Paylaşımda geçen iddia şu şekilde:

“ÇAYKUR’un yeni sahibi Kuveyt Emiri”

Benzer haberler 10 Aralık 2018 tarihinde Halk TV ve Tele1’in internet sitelerinde de ÇAYKUR’un Katarlılara satılacağı iddiasıyla yer aldı.

Eski Milletvekili Umut Oran’ın bu iddiaları Youtube’da bir videoda 1:47 ile 02:18 arasında yer aldı.

Benzer iddialar başka milletvekillerince de dile getirildi.

"ÇAYKUR satıldı" haberi doğru değil ama daha da kötüsü oldu; Körfez merkezli bir fondan alınan borç karşılığında ÇAYKUR ipotek edildi.

Öncelikle iddia ile paylaşılan görsel Kuveyt Emiri’ne ait değil. Fotoğraftaki kişi Hamed bin Halife es-Sani, 1995-2013 yılları arasında Katar Emirliği yapmış. Fotoğraftaki kişi ile iddia arasında bir uyumsuzluk var.

2017’de Türkiye Varlık Fonu’na devredilen ÇAYKUR hakkında Doğruluk Payı daha önce bir dosya hazırlamış ve Fon’a aktarıldığından beri zarar ettiğini ortaya koymuştu. Fakat Türkiye Varlık Fonu’na aktarılmış olan şirketlerin Sayıştay denetimine tabi olmadığı 6741 Sayılı Kanun’un 8. maddesinin 5. bendi ile düzenlenmiş.

Bu nedenle ÇAYKUR’un mali faaliyetlerini senelik olarak duyurdukları faaliyet raporlarından incelemek gerekiyor. Bu raporlarda ÇAYKUR’un belirli bir hissesinin veya tamamının satışına dair bir bilgi ise bulunmuyor.

Mehmet Bekaroğlu’nun 18 Mayıs 2017 tarihli yazılı soru önergesine cevap olarak 19 Haziran 2017 tarihinde Türkiye Varlık Fonu Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Bostan şu şekilde cevap vermiştir:

“Mevcut durumda, varlıkların satılması, teminat verilmesi, ipotek ettirilmesi ve rehin ve kefalet gösterilmesi yönünde alınmış herhangi bir karar bulunmamaktadır. Bu durum, Türkiye Varlık Fonu tarafından 22 Nisan 2017 tarihinde yerel ve ulusal medyaya yapılan açıklama ile paylaşılmıştır.”

Buna karşılık 6741 Sayılı Kanun’un 4. maddesinin 3. bendinde şöyle bir ifade yer almaktadır:

“Finansman sağlanırken Türkiye Varlık Fonu portföyü üzerinde teminat, rehin, kefalet ve ipotek tesis edilebilir."

12 Mart 2019 tarihinde yayınlanan 30712 Sayılı Resmî Gazete’de ilan edilen Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliği (III-52.1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (III-52.1.C) ile Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliği’nde düzenlemeye gidilmiş. Buna göre, TCMB, Hazine ve Maliye Bakanlığı, ipotek finansmanı kuruluşları ve Türkiye Varlık Fonu tarafından ihraç edilen para ve sermaye piyasası araçlarının bir ihraççının para ve sermaye piyasası araçlarına ve bu araçlara dayalı türev araçlara yatırım yapmasına dair kısıtlamalarından muaf tutulmuş.

Fakat bu değişiklik sonucunda ÇAYKUR’un satışına dair bir bilgiyi doğrulamak mümkün değil. Çeşitli yerel sitelerde eski ÇAYKUR Genel Müdürü İmdat Sütlüoğlu’nun konuya dair açıklamalarında Katar büyükelçisinin ÇAYKUR’u ziyarete geldiği ama satışın söz konusu olmadığına dair bilgiler mevcut.

İddia YANLIŞ.

Çeşitli dönemlerde ÇAYKUR’un Arap sermayesine satıldığı veya ipotek edildiğine dair haberler dolaşıyor. Bu haberlerde satışın daha çok Katarlı yatırımcılara yapıldığı iddia edilmiş. Milletvekilleri de bu iddiaları Katar sermayesi üzerinden tekrarlamış. Söz konusu iddiada ise ÇAYKUR’u satın alan kişinin Kuveyt Emiri olduğu öne sürülmüş fakat görselde eski Katar Emiri Hamed bin Halife es-Sani’nin fotoğrafı kullanılmış. İddia içindeki tutarsızlıklar nedeniyle paylaşım yanlış. Fakat ÇAYKUR’un olası bir satışını herhangi bir resmi kaynaktan doğrulatmak mümkün değil. Çünkü yapılan düzenlemelerle Türkiye Varlık Fonu’na dahil edilmiş olan kurumların yabancı sermayeye satışı belirli bir oranda da olsa mümkün.