Mısır’daki Karnak Tapınağı’ndan Çekildiği Söylenen Samanyolu Fotoğrafı Gerçek mi?

Viral paylaşım dünya genelinde Reddit ve Twitter gibi çeşitli sosyal medya mecralarında gündeme gelmeye devam ediyor. 

Sosyal medyada sıklıkla paylaşılan bu görselin 2019’den beri dolaşımda olduğu görülüyor. Ancak Mısır’daki Tarnak Tapınağı’nın üzerindeki Samanyolu Galaksisi’ni gösterdiği iddia edilen fotoğraf gerçek değil. 2021'de fotoğrafın daha önce viral olması üzerine, Almanya merkezli bir araştırma tesisi olan Avrupa Güney Gözlemevi medya sorumlusu Juan Carlos Muñoz-Mateos ve görsellere doğruluk kontrolü yapan HoaxEye isimli hesap tarafından çürütüldü. 

Munoz, fotoğrafın gerçek olmadığını ve dijital ortamda oluşturulduğunu birkaç farklı argümanla açıklıyor. Bunlardan ilki, söz konusu görselde yer alan Ay’ın büyüklüğü. Munoz, Ay’ın gökyüzünde asla bu kadar büyük olamayacağını belirtiyor. Fotoğrafın gerçek olamayacağına dair diğer bir kanıt ise şu şekilde:

“Karnak'ın enlemi 25º Kuzey'dir, ancak Samanyolu'nun çekirdeği, Şili'deki Paranal Gözlemevi'nden aldığım bu görüntüde olduğu gibi, yalnızca ~30º Güney enlemindeki yerlerden doğrudan yukarıda görülebilir”

“Ayrıca, Ay'ın sol alt köşesindeki şu lekeyi görüyor musun? Bu Küçük Macellan Bulutu. Karnak'tan da göremezsiniz. Sadece ufkun üzerinde zirve yaptığını görmek için ~18º Kuzey enleminde, gökyüzünde bu kadar yüksekte görmek için ise çok daha güneyde olmanız gerekir. 

Samanyolu'nun bu kadar çoğunu aynı anda göremeyiz! Dünya Güneş'in etrafında dönerken, bazen çekirdeği (kuzey yaz/güney kış) ve bazen dış diski (kuzey kış/güney yaz) görebiliriz. ESA'nın Gaia görevinden alınan bu tüm gökyüzü haritasında, tüm gökyüzünü bir kerede göstermek mümkün değil. Yukarıdaki sahte görüntüye ya bunu ya da benzeri bir tüm gökyüzü görüntüsünü yapıştırmışlar.”

Munoz aynı zamanda bu tarz içeriklerin açıkça yanlış bilgi yaydığını belirtirken, bu içerikleri paylaşan hesap ve sitelerin ise tıklanma üzerinden reklam geliri elde etme amaçlarına dikkat çekmiş.

İddia daha önce Snopes tarafından da incelenmiş.

Bir Twitter hesabı tarafından yapılan paylaşımda görselin, Mısır’daki Karnak Tapınağı’nın içinden çekilen Samanyolu Galaksisi fotoğrafını gösterdiği iddia edilmişti.  Ancak fotoğrafın gerçek olması birçok sebepten imkansız. Fotoraftaki Ay gerçekten çok daha büyük, Karnak’ın konumu Samanyolu’nun çekirdeğini de fotoğraflamak için fazla kuzeyde, fotoğrafta yer alan Küçük Macellan Bulutu’nu fotoğraflamak için ise fazla güneyde. Ayrıca iddiadaki görseldeki şekilde Samanyolu’nun tamamını Dnünya’dan aynı anda görmek mümkün değil.