Rusya'nın BM Büyükelçisi Trump'ın Darbe ile İndirildiğini Söyledi mi?

2 Mart 2022 tarihinde BM Genel Kurulu Rusya’dan Ukrayna’daki işgali bitirmesi için toplandı. Toplantı Rusya’nın “derhal, tamamen ve hiçbir şart öne sürmeden tüm askeri güçlerini Ukrayna topraklarından çekmesi” amacıyla gerçekleştirildi. 90’dan fazla ülke karar taslağını hazırladı. BM’ye üye toplam 193 ülkenin 141’i karar lehine oy verirken, beş ülke aleyhte oy kullandı ve 35 ülke çekimser kaldı. Kararın kabulü üçte ikilik (128) çoğunluk gerektiriyordu ve bu sağlandığı için kabul edildi. İddiadaki video da bu oturumdan bir bölüme yer vermiş.

Videoda yer alan kesimde “yasal bir şekilde seçilmiş başkanın indirildiği ABD’nin desteğiyle” (... with the support of the United States, where the legitimately elected president of the country was overthrown”) dediği görülebiliyor. Böylece, videonun bu kesiminden ABD Başkanı Trump’ın 2021 yılında darbe ile iktidardan indirildiği anlaşılabiliyor. Fakat videonun sadece bu kesiti yanlış anlaşılmaya oldukça açık. Videonun da yer aldığı BM Genel Kurulu görüşmesinin tamamına internetten erişmek mümkün. Rusya BM Büyükelçisi’nin konuşması 1:25:07’de başlıyor ve videodaki ifadenin de geçtiği cümlenin tamamı da 1:30:43’ten itibaren görülebiliyor. Burada Rusya BM Büyükelçisi’nin şu cümleyi kurduğu duyuluyor:

“Tasarıda Almanya, Fransa ve Polonya’nın zımni kabulü ve ABD’nin desteğiyle, ülkenin meşru bir şekilde seçilmiş liderinin indirildiği Şubat 2014’teki yasadışı darbeden hiçbir şey bahsedilmiyor”. 

Böylece, İngilizcedeki kimi gramer yapısı üzerinde yapılan kurgu ile darbenin sanki ABD’de gerçekleştirildiği izlenimi veriliyor. Fakat, burada 2014 yılında dönemin Ukrayna Başkanı Victor Yanukoviç’in görevden alınmasına yol açan sokak gösterilerinden bahsedildiği çok açık.

Ukrayna’da 2014 yılında başlayan Meydan Protesto Gösterileri, Rusya yanlısı Yanukoviç’in AB ile daha önce planlanan ve Ukrayna ile AB arasındaki ekonomik ve siyasi ilişkileri daha çok derinleştirecek iş birliği anlaşmasını imzalamayı reddetmesi ile başladı. Kasım 2013’te Kiev’de Bağımsızlık Meydanı’nda toplanan göstericiler Yanukoviç’in istifasını ve anlaşmanın imzalanmasını talep etti. Daha sonra Yanukoviç’in gösterileri şiddetle bastırmak istemesi ve Ocak 2014’te çıkardığı bir dizi yasa ile çeşitli hakları kısıtlaması ile olaylar şiddetlendi. Kiev’de ve Ukrayna’nın çeşitli şehirlerinde göstericiler çeşitli devlet kurumlarını ele geçirdi. Diğer taraftan, polisin göstericilere yönelik şiddet kullanımının artması ve ölü sayısının artmasına rağmen merkezi hükümet çeşitli şehirlerde yönetimi kaybetti. İyice yönetimi kaybeden Yanukoviç için sonun başlangıcı ise; meclisin başkanının yetkilerini azaltan, geçici hükümet ile erken seçime götüren ve göstericilere genel af veren çeşitli kararlar alması oldu. Rusya’ya kaçan Yanukoviç’in “darbe” olarak ifade ettiği Anavatan Partisi Oleksandr Turçinov’un geçici cumhurbaşkanı olarak atanması ile beraber Ukrayna’da Yanukoviç dönemi sona erdi. 

Bir Twitter hesabı tarafından yapılan paylaşımda, Rusya BM Büyükelçisi’nin Trump’ın ABD’nin meşru başkanı olduğunu ve darbe ile indirildiğini söylediği iddia edilmişti. İddiadaki videonun kurgulanmış olduğu görülüyor. Rusya BM Büyükelçisi’nin ABD’de değil, Ukrayna’da yaşananlara darbe dediği görülüyor.