COVID-19: Dünyada İkinci Dalga Başladı mı?

COVID-19 vakaları, dünyanın çeşitli bölgelerinde son birkaç aydır artış göstermeye devam ediyor. Bazı bilim insanları dünyada COVID-19 pandemisinde ikinci dalganın başladığına dair açıklamalarda bulunuyorlar. Vaka sayıları günden güne artarken, bilim insanları, pandeminin bu kez insan psikolojisi üzerinde, birinci dalgaya göre daha ağır bir etki bırakacağını düşünüyor. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre pandemide 10 Kasım 2020 itibarıyla toplam vaka sayısı 51 milyon 462 bin 791. Vefat edenlerin sayısı ise 1 milyon 272 bin 146 oldu.

Özellikle yaz aylarında Türkiye’de ve çoğu Avrupa ülkesinde vaka sayısında azalmalar meydana geldi. Sonbahara gelindiğinde ise vaka sayılarının salgının ortaya çıktığı mart ve nisan aylarındaki gibi yeniden tepe noktasına yaklaştığı görülüyor. Dünya Sağlık Örgütü Avrupa’da COVID-19 virüsü bulaşma hızının “alarm verici seviyeye” ulaştığı uyarısında bulundu.

Pandeminin bahar aylarında en fazla vurduğu ülkelerden biri İtalya olmuştu. Sonbaharda görülen yeni vaka sayısındaki artış İtalya’da henüz ilk dalgadan daha az düzeyde seyretse de İspanya ve İngiltere'de günlük vakalarda rekor artışlar görüldü. Bu nedenle, çoğu ülkede artan vakalar üzerine ikinci dalga ile mücadele için kısıtlama tedbirleri uygulanmaya başladı.

COVID-19 Salgını’nın ilk dalgasında vaka sayısı açısından en dikkat çeken ülkelerden biri İspanya’ydı. İspanya’da mart ayında vaka sayısı 104 bin 813 olmuştu. Nisan ayında artış gösteren artan vaka sayısı mayıs ve haziran aylarında ciddi düşüşler yaşadı. Fakat, ağustos ayı itibarıyla vaka sayısı artmaya devam ediyor. Ekim ayındaki vaka sayısının 416 bin 331’i bulduğu İspanya’da toplam vaka sayısı 1,5 milyona yaklaştı.

İspanya’da COVID-19 vaka sayılarının son günlerde hızla artması üzerine vefat sayılarında da artış gözlemleniyor. Temmuz ayında İspanya’da virüs sebebiyle 82 kişi hayatını kaybederken bu sayı ekim ayında 3 bin 257 kişi oldu. İspanya’da son verilere göre 39 bin 345 kişi virüs sebebiyle hayatını kaybetti.

İtalya, Avrupa’da vakaların en fazla olduğu yer olarak dünya kamuoyunda sıkça yer buldu. Vaka sayısının ekim ayında 300 bini geçtiği ülkede, yaz aylarında vaka sayıları düşüşe geçtikten sonra ağustos ayının sonunda yeniden tepe noktalarına ulaştı. İtalya’da vaka sayısının son aylarda ne kadar arttığını kasım ayının ilk haftasındaki vaka sayısından görmek mümkün. İtalya’da COVID-19 vaka sayısı 10 Kasım 2020 itibarıyla toplam 960 bin 373.

İtalya’da ilk vaka görüldüğü şubat ayından beri virüs sebebiyle 42 bin 330 kişi hayatını kaybetti. Mart ayında virüs sebebiyle hayatını kaybeden kişi sayısı 12 bin 99 olmuştu. Ekim ayında ise yeniden artış gösterdi. İtalya’da ölümlerin en düşük olduğu ay ise Ağustos.

Fransa da artan vaka sayıları üzerine virüs ile mücadelesinde önlemleri artış gösteren ülkeler arasında. Virüsün dünyada yaygınlık gösterdiği mart ayında Fransa’da 45 bine yakın kişi virüse yakalanmıştı. Yaz aylarında düşüş gösteren vaka sayıları Eylül ayında yeniden yükselişte geçti. Ülkede toplam vaka sayısı 10 Kasım itibarıyla 1 milyon 810 bin 653 oldu.

Fransa’da Nisan ayında virüs sebebiyle 20 bin 853 kişi hayatını kaybetti. Fakat bu sayı ilerleyen aylarda gözle görülür düşüş yaşadı. Vefat eden kişilerin artış gösterdiği ay ise eylül oldu. Ekim ayında virüs sebebiyle ölen kişi sayısı 4 bin 832’ye yükseldi.

Temmuz, İngiltere’de en düşük vaka sayısı olan ay. Nisan ayında 137 bini bulan vaka sayısı Eylül ayı itibarıyla 100 bini aşmış durumda. Kasım ayının sadece ilk 7 gününde bile vaka sayısının 150 bini aştığını görmek mümkün. İngiltere’de vaka sayısı toplamda bir milyon 34 bin 708 oldu.

İngiltere’de mart ayında hayatını kaybeden kişi sayısı 3 bin 93 olmuştu. Mayıs ayında hayatını kaybedenlerin sayısı 11 binlere kadar yükseldi. İngiltere’de vefat sayılarından ağustos ayında ciddi bir düşüş yaşandı. İngiltere pandemi süresince koronavirüs sebebiyle 49 bin 770 kişi hayatını kaybetti.

Almanya'da koronavirüs vakalarının artması üzerine ekim ayında yeni önlemler getirildi. Nisan ayında 97 bin 206 olan vaka sayısı haziran ve temmuz aylarında az da olsa düşüş yaşadı. Ağustos ayında yeniden artan vaka sayıları da ekim ayında da çok yüksek bir artışı beraberinde getirdi. Ülkede toplamda 689 bin 146 vaka bulunuyor.

Almanya’da mart ayında virüs sebebiyle vefat edenlerin sayısı diğer ülkelere göre daha düşük seyrederek 614 oldu. Haziran ve ekim ayları arasında vefat eden kişi sayılarında yüksek bir artış gözlemlenmezken ekim ayına gelindiğinde vefat eden kişi sayısının vaka sayılarının artışı ile doğru orantılı olduğunu söylemek mümkün. Almanya’da 10 Kasım itibarıyla koronavirüsten ölen kişi sayısı 11 bin 781 oldu.

İspanya, İtalya, Fransa, Almanya ve İngiltere’de aylık vaka sayıları üzerinden bir değerlendirme yapıldığında tüm ülkelerde vaka sayılarında ağustos ayıyla başlayan bir yükselme trendine girildiğini söylemek mümkün. Kasım ayının ilk 7 günkü vaka sayıları dikkat alındığında da bu eğilimin tepe noktasına daha ulaşmadığı anlaşılıyor. Fakat COVID-19’dan ölüm sayısına bakıldığında eğrinin aynı eğimde hareket etmediği de görülüyor. Tüm ülkelerde ekim ayında vaka sayısı önemli ölçü de artmış olsa da ölüm sayıları ilk dalganın tepe noktasındaki kadar fazla değil. Nisan ve ekim aylarında ölüm sayısı/vaka sayısı oranı İspanya’da 30’da birine Almanya’da ise 15’te birine inmiş durumda.

İncelemeye aldığımız beş ülkenin verileriyle Türkiye'de resmi olarak açıklanan verilerin karşılaştırılabilir olmaması nedeniyle Türkiye'de salgının tam olarak neresinde olduğumuz çıkarımını net şekilde yapmak mümkün olmuyor.Türkiye’de ilk vaka 11 Mart tarihinde görülmüştü. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'nın açıklamalarında salgının başından beri açıklanan verilerin semptomlu hastaları içerdiği anlaşılıyor. Bu gösterge dikkate alındığında mart ayında hasta sayısı  11 bin 353 olmuştu. Nisan ayında ise bu sayı mart ayına göre yaklaşık 9 buçuk kat arttı. Yaz aylarında sayılarda gözle görülebilir bir azalma görülse de eylül ve ekim ayında hasta sayısı 45 binin üzerinde seyrediyor. 10 Kasım 2020 tarihine göre Türkiye’deki koronavirüs hasta sayısı toplamda 396 bin 831 oldu. Diğer ülkelerin vaka sayılarındaki trend gibi Türkiye’de hasta sayısında ağustos ayında bir yükseliş göze çarpıyor. Fakat bu yükseliş nisan ayındaki hasta sayılarına ulaşmış değil. 

Türkiye’de mart ayında 214 kişi virüs sebebiyle hayatını kaybetmişti. Nisan ayında bu sayı 2 bin 960'a kadar çıktı. Yaz aylarında düşüşe uğrayan ölüm sayısı eylül ayında hızla yükselmeye başladı. Ekim ayında da yükselişini sürdüren ölüm sayısı 2 bin 57 oldu. Pandeminin başından bu yana virüs sebebiyle hayatını kaybeden kişi sayısı da 10 bin 252 oldu.