TÜPRAŞ'ın Kârı Geçtiğimiz Yıla Göre %1000’in Üzerinde mi Arttı?

1983’te devlete ait olan dört petrol rafinerisinin birleştirilmesiyle çatı şirket olarak kurulan Türk Petrol Rafinerileri A.Ş. (TÜPRAŞ) 2006’da 4,1 milyar dolara Koç Holding - Shell ortaklığına satıldı. 2013’te ise Koç Holding, Shell’in sahip olduğu hisseleri de satın alarak şirketin tek sahibi oldu. 2021 yılında 2020’deki gibi Türkiye’nin en büyük sanayi kuruluşları listesinde ilk sırada yer alan TÜPRAŞ açıkladığı altı aylık dönem karıyla sosyal medya gündeminde. 

Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda (KAP) sermaye piyasası ve Borsa mevzuatı uyarınca kamuya açıklanması gerekli bildirimlerin kamuya duyurulduğu elektronik bir sistem. TÜPRAŞ’ın bu sisteme 15 Ağustos 2022 tarihinde yaptığı açıklamada iddiada belirtilen dönem karına ulaşmak mümkün. Bu açıklamada yer alan “Diğer Kapsamlı Gelir Tablosu” incelendiğinde şirketin  1 Ocak 2022 - 30 Haziran 2022 döneminde altı aylık cari dönem kârını 11 milyar 601 milyon 182 bin lira olduğu görülüyor.  Aynı tabloda, şirketin önceki dönem için, yani 1 Ocak 2021-30 Haziran 2021 altı aylık  cari dönem kârı da 981 milyon 346 bin lira açıklanmış. 

İddiada 2022 yılı için bahsedilen kâr, TÜPRAŞ’ın KAP’taki verileriyle eşleşmekteyken, 2021 yılı için bahsedilen kâr olan 939 milyon 368 bin liranın, dönem kârının ana ortaklık paylarına düşen kısmı olduğu görülüyor. “Kontrol Gücü Olmayan Paylar” bölümündeki 41 bin 978 lira eklendiğinde 2021’in ilk altı aylık konsolide kârı olan 981 milyon 346 bin liraya ulaşılıyor.  Bunun yanı sıra iddiada belirtilen rakam olan 939 milyon 368 bin lira, Milliyet’in finans portalı Uzmanpara’da, Vatan Gazetesi’nin Finans sayfasında ve Foreks.com’da TÜPRAŞ’ın 2021 yılı ilk altı aylık net kârı olarak belirtilmiş. Dolayısıyla iddia yazılırken geçtiğimiz yıla ait olan kârın benzer kaynaklardan alındığı düşünülebilir.

TÜPRAŞ’ın 2021’in ilk altı aylık kârı olan 939 milyon 368 lira ve 2022’nin ilk altı aylık kârı olan 11 milyar 601 milyon 182 bin lira arasındaki yüzdelik değişime bakıldığında artış oranının %1082 olduğu görülüyor. 

TÜPRAŞ’ın karını bu kadar yüksek bir oranda arttırması bu artışın nedenlerini de tartışmaya açtı. Petrol fiyatları ve dolar kurundaki yükseliş bu artışta akla gelen ilk olağan şüpheliler.   Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) veri tabanında yer alan bilgilere göre 30 Haziran 2021 tarihinde 1 ABD dolarının Türk lirası cinsinden alış fiyatı 8.68 TL idi. Yine aynı veri tabanında yer alan bilgiye göre 30 Haziran 2022’de 1 ABD dolarının alış fiyatı 16.66 TL idi. Gerekli hesaplamalar yapıldığında 30 Haziran 2021’den 30 Haziran 2022’ye kadar süren bir yıl içerisinde Türk lirasının ABD doları karşısında %48 oranında değer kaybettiği görülüyor. 

Bloomberg’ün verilerine göre 30 Haziran 2021 tarihinde brent petrol fiyatı 67,96 ABD doları iken 30 Haziran 2022 tarihinde ise 105,59 ABD doları fiyatlama üzerinden işlem gördü. Bu verilere göre brent petrol fiyatı yaklaşık %55 artış gösterdi. Bunun dışında TÜPRAŞ’ın kapasite oranındaki artış ve gelen yatırım miktarları yüksek karlılıkta etkili olan faktörler olarak düşünülüyor. 

Bir Instagram hesabı tarafından yapılan paylaşımda TÜPRAŞ’ın kârının 2022 yılında 2021 yılına göre %1135 arttığı iddia edilmişti. TÜPRAŞ, 2021 yılının ilk altı ayında 981 miyon 346 bin TL kâr açıklamış. 2022 yılının ilk altı ayında ise TÜPRAŞ’ın kârı 11 milyar  601 milyon 182 bin lira olmuş. Aradaki değişim hesaplandığında TÜPRAŞ’ın kârının %1000’in üzerinde arttığı iddiası doğru. Bu karlılık artışında petrol fiyatlarındaki artış ve TL’deki değer kaybının yanında birçok faktör rol oynamış.