Demirören AVM’nin Adının 25 Mart 2025’te İstiklal AVM Olarak Değiştirildiği Doğru mu?

19 Mart 2025’te İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun çeşitli suçlamalarla gözaltına alınıp tutuklanması, Türkiye genelinde geniş çaplı protestolara yol açmıştı. İstanbul’da protestoların merkezi konumundaki İBB Saraçhane binası önünde yapılan mitingte Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Özgür Özel’in iktidara yakın şirketlere yönelik boykot çağrısı en önemli gündem maddelerinden birini oluşturuyor. Boykotun hedeflerinden biri de Kanal D, CNN Türk, Hürriyet gibi dev medya şirketlerini elinde bulunduran Demirören Holding. Boykot çağrısı sırasında İstiklal Caddesi’nde bulunan Demirören AVM’yi de boykot listesindeki firmalara ekleyen Özel, sonraki gün yaptığı konuşmada tabelasının değişmesi karşılığında alışveriş merkezinin bu listeden çıkabileceğini açıkladı. Söz konusu sosyal medya paylaşımı da Özel’in bu açıklamasına atfen Demirören AVM’nin isminin İstiklal AVM olarak değiştiğini iddia etti. 

Google’da Demirören AVM araması yapıldığında Demirören AVM ve İstiklal AVM sonuçlarının bir arada görüntülendiği anlaşılıyor. Tabelanın ne zaman değiştiği ile alakalı fikir edinebilmek için  Google Haritalar’daki sokak görünümü kullanılabilir. Google Haritalar üzerinden kontrol sağlandığında Ekim 2024 tarihinde çekilen sokak görüntüsünde Demirören AVM yerine İstiklal AVM yazısının yazdığı fark ediliyor.

Yine Google üzerinden Demirören AVM’nin satışıyla alakalı olarak araştırma yapıldığında 19 Mart 2023’te yayınlanan haberlere göre Demirören AVM, Demirören grubunun Doğan yayın grubu şirketlerini satın alırken Ziraat Bankasından çektiği 800 milyon dolar değerindeki kredi borcunu ödeyememesinden dolayı Denizbank’a devredildi.

İBB’ye ait Harita İstanbul sitesinde yer alan sokak görüntülerinde de 24 Ağustos 2023 tarihinde AVM’nin adının İstiklal AVM olduğu görülüyor.

Türk Patent üzerinden araştırma yapıldığında ise alışveriş merkezinin ismi için 6 Temmuz 2022’de Denizbank’ın iştirak şirketi Ekspres Gayrimenkul tarafından patent başvurusu yapıldığı, 9 Aralık 2022’de ise başvurunun onaylandığı ve markanın tescil edildiği görülüyor.

İstiklal AVM’nin bulunduğu arazide 1870 yılına kadar Elhamra Sirki yer alıyordu. Büyük Beyoğlu Yangını’nın ardından, 1875 yılında mimar Jean Barborini bu alana önce “Varyete Tiyatrosu”, ardından adı “Odeon Tiyatrosu” olarak değiştirilen bir bina inşa etti. Daha sonra bina, Gaumont Film Şirketi tarafından sinemaya dönüştürülerek “Gaumont Sineması” adıyla hizmet vermeye başladı. İlk olarak Mösyö Deveaux tarafından işletilen sinemanın yönetimi daha sonra Saint Seine Markizi’ne geçti. Gaumont Sineması, 1910’lu yılların en gösterişli salonu olmasa da dönemin teknoloji açısından en yenilikçi sinemalarından biri olarak öne çıkıyordu.

1914 yılında sinemanın işletmeciliğini Niko Çangopoulos devralarak salonun adını Cinéma du Luxembourg olarak değiştirdi. 1930’lara gelindiğinde sinema bir kez daha isim değiştirerek Gloria Sineması adını aldı. Bu dönemde sokak adlarının ve tabelaların Türkçeleştirildiği uygulamalar kapsamında, 1933 yılında sinema salonunun adı Saray Sineması olarak değiştirildi. Aynı süreçte, sinemanın bulunduğu Rue Deveaux sokağı da, ilerleyen yıllarda Türk sinemasının kalbi olacak Yeşilçam adını aldı. Saray Sineması, 1980’li yıllara kadar faaliyetini sürdürdü; ancak yanındaki Deveaux Apartmanı’nda yer alan Lüks Sineması ile birlikte Erdoğan Demirören tarafından satın alındıktan sonra bir daha açılmadı.

2000’li yıllara kadar atıl durumda kalan yapılar, alışveriş merkezi yapılmak üzere aslına uygun olarak yeniden inşa edilmek şartıyla yıkıldı. İstanbul 1 No’lu Koruma Kurulu, yeni yapılacak binaların, hemen yanlarında bulunan tescilli kültür varlığı Serkildoryan Yapısı’nın saçak kotunu aşamayacağına karar verdi. 2005 yılında Beyoğlu Belediyesi projeyi uygun buldu ve onayladı. 2007’de ise Bakanlar Kurulu, Demirören AVM’nin bulunduğu alanı “Yenileme Alanı” ilan etti ve bu kararla yetki, 1 No’lu Koruma Kurulu’ndan İstanbul Yenileme Alanları Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu’na devredildi.

2008 yılında yeni kurul, projedeki cephe ve bina yüksekliğinin komşu tescilli yapılarla uyumlu olmadığına karar verdi. Kurul, binaların 20. yüzyıl başlarına ait fotoğrafları referans alınarak yükseklik ve cephe düzenlemesinin yeniden belirlenmesini istedi. 2010 yılında ise yapılan cephe revizyonu onaylandı. 2010 itibarıyla Demirören AVM projesinin hem genişlediği hem de olması gerekenden daha yüksek bir yapıya dönüştüğü görüldü. Ayrıca binanın ön cephesinin, geçmişte burada bulunan Deveaux Apartmanı’nın cephesiyle ciddi farklılıklar göstermesi de kamuoyunda tartışmalara yol açmıştı.