Fotoğraf, Babasını Sırtında Taşıyarak Aşı Merkezine Götüren Amazon Yerlisini mi Gösteriyor?

Bir Instagram hesabı tarafından 15 Ocak 2022 tarihinde yapılan paylaşımda yer alan fotoğrafın babasını aşı merkezine 6 saat sırtında taşıyan bir Amazon yerlisini gösterdiği iddia edildi. Paylaşım 190 binin üzerinde görüntülenme ve binin üzerinde beğeni almış.

Paylaşımda geçen metin şu şekilde:

Söz konusu paylaşım 2022 Ocak ayında sosyal medyada sıklıkla paylaşıldı. Fotoğrafın “aslında 2015 yılında çekildiğine” yönelik iddialar daha önce gündeme gelmiş ve Teyit tarafından yanlışlanmıştı.

Söz konusu fotoğraf, 13 Ocak 2021 tarihinde BBC ekibinden Vinícius Lemos tarafından yapılan bir haberde kullanılmasının ardından sosyal medyada hızla yayıldı. Aynı haber 14 Ocak 2021’de BBC Türkçe tarafından da paylaşıldı. Haberde şu ifadeler yer alıyor:

“Brezilya Amazonlarında Covid-19 aşısı yaptırmak için babasını sırtında taşıyan yerli bir adamın fotoğrafı viral hale geldi ve dünyanın en uzak bölgelerinden birinde karmaşık aşı lojistiğinin sembolü haline geldi.”

Habere göre fotoğraf, 67 yaşındaki babasını Brezilya Amazonlarında aşı merkezine kadar taşıyan 24 yaşındaki Tawy’i gösteriyor. Tawy ve Wahu, yaklaşık 325 üyesi olan Zo'é yerli topluluğunda, Kuzey Pará eyaletinde 1,2 milyon futbol sahasına eşdeğer bir alanda düzinelerce köyde göreceli olarak izole yaşıyorlar. Fotoğrafın dünya genelinde aşıya ulaşım eşitsizlikleri açısından bir sembol hâline gelmesinin sebeplerinden biri de, Brezilya’da izole yaşayan yerli toplulukların da Covid-19 salgınından benzer oranlarda etkilenmesi ve aşıya ulaşımda yaşadıkları zorlukları ortaya koyması. Brezilya'da Covid-19'a karşı aşılama başladığında, yerli halk öncelikli bir grup olarak görülüyordu. Zo'é'ye topluluğundan sorumlu sağlık ekibi için bir zorluk ortaya çıktı: doktorların her köye gitmesi mümkün olmayacaktı çünkü çok geniş bir alanda yaşadıkları için bütün topluluğun aşılanması haftalar sürebilirdi. BBC’nin haberinde, resmi verilere göre ülkede 853 yerli Covid-19 nedeniyle hayatını kaybettiği, ancak yerli halk gruplarında bu sayının çok daha yüksek olabileceği belirtiliyor. Brezilyalı bir STK olan Apib tarafından yapılan bir anket, sadece Mart 2020 ile Mart 2021 arasında 1000 yerlinin öldüğünü gösteriyor.

Fotoğrafı çeken doktor Erik Jennings Simões, Amazon’da beyin ve sinir cerrahisi ve yerli sağlığı alanlarında çalışıyor ve fotoğrafı 2 Ocak 2022 tarihinde kişisel Instagram hesabı üzerinden paylaşmış. Erik Jennings Simoes, BBC’ye fotoğraf ile ilgili, baba Wahu'nun çok az gördüğünü ve idrar yollarındaki rahatsızlık nedeniyle yürüyemediğini de belirtmiş. Erik Jennings Instagram’daki paylaşımının altında şu ifadelere yer vermişti:

“2021'in en dikkat çekici anı. Tawy Zoé, babası Wahu Zoé'yi covid-19'a karşı ilk aşıya getiriyor. Tawy, babasını tepeler, dereler ve engellerle dolu bir ormanın içinde 6 saat boyunca üssümüze taşıdı. Aşıdan sonra babasını tekrar sırtına aldı ve 6 saat daha köyüne yürüdü. 2022 yılı geliyor ve Zoé nüfusunda hiçbir COVID-19 vakası kaydedilmedi. 📸Erik Jennings”

Fotoğraf, pandemiden dünyanın en çok etkilenen ülkelerinden biri olan Brezilya'daki Covid-19 aşı kampanyasının başlangıcında Ocak 2021'de çekildi. Ancak Dr Simões bu postu, "yeni yılın başında olumlu bir mesaj" göndermek için 2022’nin başında Instagram'da paylaşmış. Haberde aynı zamanda baba Wahu’nun 2021 Eylül’de öldüğü belirtiliyor. Tawy ise ailesiyle birlikte kalıyor ve yakın zamanda üçüncü doz aşısını olmuş.

Bir Instagram hesabı tarafından yapılan paylaşımda yer alan fotoğrafın babasını aşı merkezine 6 saat sırtında taşıyan bir Amazon yerlisini gösterdiği iddia edilmişti. BBC’nin haberinde paylaşılması üzerine karmaşık aşı lojistiğinin ve aşıya ulaşımdaki eşitsizliklerin sembolü hâline gelen fotoğraf; Amazon’da beyin, sinir cerrahisi ve yerli sağlığı üzerine çalışan Erik Jennings Simões tarafından çekilmiş. Erik Jennings bu fotoğrafı Ocak 2021’de çekmiş ve Ocak 2022’de kişisel Instagram hesabından paylaşmış. Fotoğraf, Zo'é yerli topluluğundan 24 yaşındaki Tawy ve 67 yaşındaki babası Wahu’yu gösteriyor. Tawy, babası yürüyemediği için aşı merkezine onu 6 saat boyunca sırtında taşıyarak götürmüş.