Görsel Türkiye’de Bulunan Sagalassos Çeşmesi’ni mi Gösteriyor?

Yapay zeka teknolojisi her geçen gün hızla ilerlemeye devam ediyor. İnternet kullanıcıları bu teknolojiyi deneyimleyerek çeşitli alanlara entegre etmeye çalışıyor. Yapay zekanın günümüzde sanat ve tasarım alanında da sıkça kullanıldığını ve kullanıcıların yapay zeka ile yeni görseller oluşturup paylaşarak yüksek etkileşimler aldığını görüyoruz. Bu görseller bazen doğal olandan ayırt edilemeyecek kadar gerçekçi üretilebilirken bazen de absürt tasvirleri ve fantastik unsurları barındırabiliyor. Yapay zeka araçlarıyla tasarlanmış görsel ve videolar sosyal medyada, asıl bağlamdan koparılarak ya da kasıtlı olarak manipüle edilerek yanlış bilgiyi yaymak için kullanılabiliyor. İnternet kullanıcılarının bu yöntemle yanlış bilgi yaymasının temel sebebi ise ise doğaüstü görünen içerikler sayesinde daha çok etkileşim almak.

Facebook’ta yapılan bir paylaşımda, doğaüstü güzelliğe sahip bir antik yapının görseli Türkiye’de bulunan Sagalassos antik kentini gösterdiği iddiası ile paylaşılmış. Paylaşımda şu açıklama yer alıyor:

“Türkiye'deki Sagalassos antik kentinde bulunan Sagalassos Çeşmesi, MS 2. ve 3. yüzyıllar arasında inşa edilmiş, Roma dönemine ait dikkat çekici bir mimari eserdir. Toros Dağları'nda yer alan bu anıtsal çeşme, zarif tasarımı ve heykellerinin korunmasıyla dikkat çekiyor. Başlangıçta hamam kompleksinin bir parçası olan bu yapı, bölgenin önemli bir kültür ve ticaret merkezi olan şehrin refahını simgeliyordu. Bugün çeşme, neredeyse iki bin yıl önce gelişen bir medeniyetin mirasını yansıtan turistik bir cazibe merkezi olmaya devam ediyor…”

Sagalassos Antik Kenti’ne dair verilen açıklama doğru fakat iddiada yer alan görsel, Sagalassos’ta yer alan çeşmeyi göstermiyor. Fotoğraf tersine görsel arama yöntemleri ile aratıldığında, yapay zeka ile üretilmiş görseller paylaşan bir Instagram hesabına ulaşılıyor. “designmidjourney” kullanıcı adlı bu hesap, iddiaya konu olan görseli yaratıcısını etiketleyerek paylaşmış. Midjourney, yapay zeka destekli bir görsel üretme aracı.

Görselin yaratıcısı olan “marcijusaivision” kullanıcı adlı hesabın paylaşımlarına göz atıldığında, iddiaya konu olan görselin aslı bulunabiliyor. Kullanıcı, görseli Midjourney ile ürettiğini belirterek paylaşmış. Paylaşımında görseli yapay zeka aracılığı ile üretirken Yunan estetiği ve mimarisinden ilham aldığını belirtmiş. 

Kullanıcının, aynı konsept ile birçok görsel ürettiği görülüyor. İddiada söz edilen Sagalassos Antik Kenti ise, Burdur’un Ağlasun ilçesinde yer alan ve Roma İmparatorluğu dönemine ait önemli bir yerleşim yeri. Deniz seviyesinden 1750 metre yüksekte bulunan kent, UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne 2009 yılında girmişti. Şehir, milattan sonra 160-180 yılları arasında Antonin döneminde inşa edilen ve iddiada bahsedilen “Antoninler Çeşmesi” ile ünlü. 

Bu çeşme Roma İmparatorluğu döneminde hem su temini sağlamış hem de sosyal ve kültürel bir buluşma noktası olarak hizmet vermiş. Mitolojiye göre, çeşmenin suyunun insanları güzelleştirdiğine ve aşık ettiğine inanılıyor. Çeşme, 2010 yılında yapılan restorasyon çalışmalarıyla yeniden turizme kazandırılmış ve günümüzde hala akan bir su bulunuyor. 

Google Maps üzerinden Antoninler Çeşmesi’ne ait görüntülere bakıldığında görüldüğü gibi, iddiada yer alan görselin Antoninler Çeşmesi ile bir ilgisi bulunmuyor.