İran'da Başlayan Protestoları Gösterdiği İddia Edilen Video Güncel mi?

Son yıllarda, güncel olmayan videoların tekrardan paylaşılması ve özellikle bağlamından koparılarak yayılması, sıkça görülen bir yanlış bilgi türü haline geldi. Bazı sosyal medya kullanıcılarının ise bu videoları etkileşim ve beğeni kazanma amacıyla yeniden dolaşıma soktuğu gözlemleniyor. 

Söz konusu paylaşım, bahsi geçen konuya örnek teşkil ediyor. İddiada, videonun İran’da protestoların yeniden başladığını gösterdiği belirtiliyor. Videoyu incelediğimizde, dikkat çeken detayın billboarda benzer bir yapının yanması olduğu görülüyor. Araştırmayı genişlettiğimizde ise bu videonun Eylül 2022 yılında gerçekleşmiş protestolardan olduğuyla ilgili haber sitelerine ulaşmak mümkün.

Haber siteleri detaylı olarak incelendiğinde, iddiaya konu olan videonun Eylül 2022’de, Mahsa Amini’nin İran’da Ahlak Polisi tarafından başörtüsü kurallarına uymadığı gerekçesiyle gözaltına alınması ve gördüğü işkence sonucu hayatını kaybetmesinin ardından başlayan eylemler sırasında kaydedildiği tespit ediliyor. Videoda, yanan bilboarda benzer bir cismin üzerinde Ali Hamaney’in fotoğrafının yer aldığına dair bilgilere ulaşmak mümkün. Ayrıca, Eylül 2022’de bu haberleri destekler nitelikte X platformunda paylaşılmış gönderilere rastlanıyor.

Söz konusu iddia ile ilgili sosyal medya platformlarında arama genişletildiğinde, aynı döneme ait birçok videoda Ali Hamaney’in resimlerinin yakıldığına dair görüntülere rastlanıyor.

İran’da son dönemde gerçekleşmiş eylemlerle ilgili arama motoruna kullanarak yaptığımız aramada ise iddiaya konu olan video gibi kitlesel bir eyleme rastlanmıyor. İran’da gündem olan son eylem ise Tahran İslam Üniversitesinde doktora öğrencisi olan Ahoo Daryaei tarafından iç çamaşırlarıyla üniversite kampüsünde oturup tek başına bir eylem düzenlemişti. Bu eylemin sebebi ise 1979 İslam Devrimi’nin getirdiği başörtüsü yasağına tepki olduğuna ulaşılıyor. Ahoo Daryaei bu eyleminden sonra ise akıl sağlığı yerinde olmadığı gerekçesiyle tedavi altına alındı fakat söz konusu videodaki gibi kitlesel bir eyleme dönüşmedi.