60 Derece Sıcaklığa Maruz Bırakılan Koronavirüs, Çoğalmaya Devam Ediyor mu?

22 Mayıs 2020’de Kadınca Tarifler sitesinde yayınlanan haberde Fransa’daki Aix-Marsilya Üniversitesi’nden Prof. Demi Charrel ve ekibinin COVID-19 virüsü üzerinde sıcaklık artışının virüslerin enfekte etme özelliği üzerindeki etkisini araştırma amaçlı deneyi paylaşılmış. İddiaya göre yapılan deneyde enfekte hastalardan alınan virüsler Afrikalı maymunlara enjekte edilip “temiz” ve “kirli” olarak ayrılan iki ayrı tüpte incelemeye alınmış. 1 saat boyunca 60 derece sıcaklığa maruz bırakılan virüslerden temiz tüpteki virüsler etkisizleşirken kirli tüpteki bazı virüslerin çoğalmaya devam ettiği görülmüş. Deneyde 15 dakika boyunca 92 derece sıcaklığa maruz bırakılan virüslerin ise etkisizleştiği ama çok yüksek sıcaklıkların virüsün yapısını bozma riski taşıdığı iddiasına da yer verilmiş. Bu haber paylaşımı 500 bine yakın görüntülenme aldı.

Site içeriğinin büyük çoğunluğunun yemek tariflerinden oluştuğu görülen Kadınca Tarifler sitesi, COVID-19 virüsü üzerine yapıldığı iddia edilen bu haber metninin sonunda hijyen kurallarına dikkat edilmesini ve bağışıklığı güçlendirici tavsiyeleri de eklemiş.

Kadınca Tarifler sitesinde iddia edilen deneyin haberi 14 Nisan 2020’den itibaren Hindistan’ın India TV News ve Deccan Chronicle, Pakistan,’ın The Nation, Çin’in South China Morning Post, İsrail’in The Jerusalem Post ve Tayland’ın Thailand Medical News haber sitelerinde ve uluslararası bilim-teknik sitelerinden The Science Times, Tech Times News Medical Life Science’da yayınlanmış. Türkiye basınında aynı içerikli haberin 17 Nisan 2020’de Sputnik ve Hürriyet sitelerinde, 18 Nisan 2020’de Sputnik haberini kaynak göstererek T24 ve Fanatik’te, 19 Nisan 2020’de de Euronews’te ve aynı tarihte Euronews haberini kaynak göstererek Sözcü, Haber7, Yeni Şafak sitelerinde paylaşıldığı görülmüş.

Fransa’daki Aix-Marseille Üniversite’sinde viroloji uzmanı olarak görev alan Prof. Remi N. Charrel hayvandan insana geçen viral hastalıklar ve viral solunum yolu enfeksiyonları alanında uzmanlaşmış bir tıp doktoru. Aynı zamanda Aix- Marseille Üniversite’sinde Viroloji Araştırmaları Bölümü’nin yönetici yardımcısı.

Prof. Remi Charrel’in Boris Pastorino, Franck Touret, Magali Gilles, Xavier de Lamballerie ile birlikte yazılmış ve 11 Nisan 2020’de hakem değerlendirme öncesi yayınlanmış akademik bir makalesi bulunmakta. Bu makaleye göre COVID-19 hastalarından alınan klinik örnekler Afrikalı yeşil maymun böbreğinde 56 derecede 30 dakika, 60 derecede 1 saat ve 92 derecede 15 dakika ısıya maruz bırakılmış. Enfekte olan hücreler temiz ve temiz olmayan tüplere ayrılarak gözlemlenmeye devam edilmiş. Kirli tüpler gerçek hayata uygun olması açısından hayvansal protein ve gerçekçi kirletici maddeler ile kirletilmiş. Deney sonucunda temiz tüpteki virüslerin tamamen etkisizleşmesine rağmen kirli tüpteki virüslerde yeniden enfekte etme riski bulunmuş. Çalışmada 15 dakika boyunca 92 dereceye kadar çıkan yüksek sıcaklıklar da denenmiş ve 15 dakika sonunda virüsün tamamen etkisiz hale geçtiği görülmüş. Ama yüksek sıcaklıkların virüsün RNA’sını bölerek risk oluşturması nedeniyle bu yöntem uygulanabilir bir yöntem olarak sunulmamış. Yayınlanan makalenin henüz hakem değerlendirmesine tabi tutulmadığını ve araştırmanın bilimsel topluluk içinde değerlendirme aşamasında olduğunu ekleyelim.

İddia DOĞRU. 

Kadınca Tarifler sitesinde yayınlanan haberde iddia edilen bilgiler ile Fransız bilim insanı Prof. Dr. Charrel’in ekibiyle gerçekleştirdiği ve belirli bir süre boyunca COVID-19 virüsünü yüksek sıcaklıklara maruz bırakmak suretiyle virüsün etkisiz hale geçip geçmediği üzerine yaptığı deneyinin sonuçlarının, Prof. Dr. Charrel’in ekibi ile birlikte yayınladığı akademik makale incelendiğinde uyumlu olduğu görülmüştür.