İsrail Başbakanı Netanyahu’ya Soykırımla İlgili Atfedilen Açıklamalar Doğru mu?

Dünyanın en önemli gündem maddelerinden biri İsrail’in 11 aydır sürdürdüğü Gazze harekatı. 40 binden fazla kaybın yaşandığı harekat uluslararası kamuoyunda da tepki görüyor. Bu tepkilerin odaklandığı isim ise askeri harekatın başlatılması, sürdürülmesi ve ateşkes çabalarının sonuçsuz kalmasında kilit bir rol oynayan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu. İsrail içerisinde de Netanyahu’nun liderliği ve bu politikaların etkileri tartışma konusu haline gelmiş durumda. Sosyal medyada da Netanyahu ile ilgili birçok asılsız iddia dolaşıyor ve ciddi kitlelere ulaşıyor. Söz konusu paylaşımda da Netanyahu’nun Nazi Almanyası diktatörü Adolf Hitler’in aslında Yahudileri yok etmek istemediği fakat bir müslümanın Hitler’i bu konuda ikna ettiğine dair bir açıklama yapatığı iddia edilmiş. 

Dolaşıma sokulan videoda geçen ilgili anahtar kelimelerle yaptığımız aramada Netanyahu'nun yaptığı iddia edilen konuşma hakkında 7 yıl önceki haberlere ulaşabiliyoruz. Araştırma derinleştirildiğinde ise YouTube platformunda Netanyahu’nun bu açıklamalarının kaydına da ulaşmak mümkün.  Konuşma 22 Ekim 2015 tarihinde 37. Siyonist Kongresi’nde yapılmış. Konuşmanın tam metnine İsrail hükümeti sitesinden de ulaşmak mümkün. 

Netanyahu’nun İngilizce yaptığı konuşmada iddiayla ilgili kısımlar ise şu şekilde:

“Hitler o zamanlar Yahudileri yok etmek istemiyordu, Yahudileri sınır dışı etmek istiyordu. Hac Emin el-Hüseyni Hitler'e gitti ve “Onları kovarsan hepsi buraya gelir” dedi. “Peki onlarla ne yapmalıyım?” diye sordu. “Yak onları.” dedi."

Genel olarak, Netanyahu konuşmasında Kudüs Başmüftüsü Emin el-Hüseynî’nin 1920, 1921 ve 1929’daki Yahudi topluluğuna yönelik saldırıları kışkırttığını belirterek başlıyor. Konuşmanın sonrasında ise el-Hüseynî’nin Hitler ile görüşerek Yahudilerin sürgün edilmesini istemediğini, bunun yerine yakılmalarını önerdiğini iddia ediyor. 

Emin el-Hüseynî, 20. yüzyılın başlarında Filistin’deki Arap milliyetçi hareketinin önde gelen isimlerinden biri olarak biliniyor. 1921’de Kudüs Müftüsü olarak atanan el-Hüseyni, hem dini hem de siyasi bir lider haline gelmişti. 1936-39 arasında Filistin’de çıkan Arap isyanlarının lideri olduğu suçlamasıyla İngiliz Manda yönetimi tarafından hakkında yakalama kararı çıkarılan el-Hüseyni İtalya üzerinden Almanya’ya kaçtı. Bu dönemde İngilizlere ve Filistin’e yönelik Yahudi göçlerine karşı Almanya desteğini arayan el-Hüseyni, Kasım 1941’de Hitler ile bir görüşme yaptı. Görüşmede Hitler Arap topraklarını işgal etmeme taahhüdünde bulunarak Arapların bağımsızlık çabalarını tanıyacağını belirtmiş. Filistin'de önerilen Yahudi anavatanının "ortadan kaldırılmasını" destekleneceğine ve "Filistin'de bir Yahudi yurduna karşı mücadelenin" Yahudilere karşı verilen mücadelenin bir parçası olacağını da vurgulamış. Bu görüşmede Netanyahu’nun doğrudan belirttiği bir diyalogun geçtiğine dair güvenilir bir kanıt yer almıyor. Fakat bu görüşmenin sonuçları ve el-Hüseyni’nin soykırım planlarında herhangi bir rol alıp almadığı ile ilgili bir tartışma mevcut. Netanyahu’nun açıklamasından sonra ise birçok tarihçi konu hakkında görüş bildirmiş. 

Barry Rubin ve Wolfgang G. Schwanitz tarafından 2014’te yayınlanan “Nazis, Islamists, and the Making of the Modern Middle East” kitabında Hitler - Emin el-Hüseynî görüşmesi ile bu görüşmeden kısa süre sonra Ocak 1942’de toplanan ve Nazi Almanyası kontrolündeki Yahudilerin nasıl yok edileceğine dair planların kararlaştırıldığı Wannsee Konferansı arasında bir bağ kuruluyor. Yazarlar el-Hüseynî’nin Hitler’e bu fikri vermese de görüşme sonucu oluşan Nazi Almanyası ile Araplar arası ittifakın Hitler’in Yahudileri sürgüne yollamak yerine yok etme kararı almasında etkili olmuş olabileceği çıkarımını yapıyorlar. Fakat birçok tarihçi bu yoruma katılmıyor.  Tarihçi Jeffrey Herf,  Yahudileri sürgün etme çözümünün birçok nedenden dolayı arzu edilebilir bir çözüm olmadığının Hitler için 1939’dan beri net olduğunu belirtiyor.  Tarihçi Wolf Gruner de Hitler - Emin el-Hüseynî görüşmesinden çok önce Polonya’da ilk toplama kampının kurulmasına dair talimatların verildiğini ve işgal altındaki Sovyet bölgelerinde yaklaşık 1 milyon Yahudinin öldürülmüş olduğuna vurgu yapıyor.