Fotoğraf GDO'lu Mısır ile Beslenmiş Bir Sıçanı mı Gösteriyor?

Genetiği değiştirilmiş organizmalar (GDO’lar), modern biyoteknolojinin bir ürünü olarak bitki ve hayvanların genetik yapısının laboratuvar ortamında değiştirilmesiyle elde ediliyor. GDO’lar, tarım ve gıda üretiminde verimlilik, dayanıklılık ve hastalıklara karşı direnç gibi avantajlar sunarken, sağlık, çevre ve etik konularında yoğun tartışmalara da neden oluyor. Savunucuları, GDO’ların dünya genelinde gıda güvenliğine katkı sağlayabileceğini ve tarımsal üretimi sürdürülebilir hale getirebileceğini öne sürerken, karşı çıkanlar ise uzun vadeli sağlık etkilerinin belirsiz olduğunu ve biyolojik çeşitliliğe zarar verebileceğini savunuyor. Söz konusu paylaşım da GDO’nun olumsuz etkilerine atıfta bulunarak fotoğrafta bedeninde kanserli tümörlerin olduğunu öne sürdüğü sıçanın 2 sene boyunca GDO’lu mısır ile beslendirildiği için bu hale geldiğini iddia etmiş. 

İddiada yer alan fare fotoğrafı internette aratıldığında GDO ile ilgili birçok iddiaya kanıt olarak gösterildiği görülüyor. Fotoğraf ilk olarak 9 Nisan 2011 tarihinde ‘Sıçan Tümörü’ başlığı ile Flickr’a yüklenmiş. Suzanne Phillips isimli kullanıcı tarafından yüklenen fotoğraf aynı yerde çekilen birçok fotoğrafı bulunduran bir albümün içinde yer alıyor. Doğruluk Payı olarak fotoğrafı paylaşan kişi ile iletişime geçtik ve fotoğrafın nerede çekildiğini öğrendik. Fotoğraf ABD’nin Oregon eyaletinde bulunan bir hayvan hastanesinde çekilmiş. Phillips cevap mesajında fotoğraftaki sıçanın tümörleri büyüyene kadar uzun bir hayat yaşadığını da belirtiyor.

Özetle fotoğraf herhangi bir bilimsel araştırma sürecinde çekilmemiş.

İddiada kullanılan fotoğraf bağlamından koparılmış olsa da GDO’ların kansere neden olduğu sosyal medyada en sık dile getirilen iddialardan biri. Buna kaynak olarak fareler üzerinde bir deney de çoğunlukla kanıt olarak gösteriliyor. Kısa bir araştırmayla bu iddialara kaynak olan 2012 tarihli makaleye de ulaşmak mümkün. 

Çalışmada, genetiği değiştirilmiş (GD) NK603 mısırın ve Roundup adlı glifosat bazlı bir herbisitin uzun süreli toksisitesi incelenmiş. GD mısır veya Roundup 2 yıl boyunca farelere verilmiş ve etkileri gözlemlenmiş. İki yılın sonunda farelerde böbrek ve karaciğer fonksiyonlarında belirgin bozulmaların yanı sıra tümör oluşumlarının arttığı ortaya çıkmış. Çalışmada Roundup ve GD gıdaların potansiyel sağlık risklerini anlamak için uzun vadeli araştırmaların gerekliliği de vurgulanmış.  

Fakat bu araştırmaya yayımlandığı günden bu yana birçok eleştiri getirilmiş durumda. Eleştirilere göre makalenin kullandığı metodlar bilimsel standartlara uygun değil ve veri seti oldukça küçük. Ayrıca deneyde yer alan farelerin yaşlı olmaları ve tümörlerin boyutları dolayısıyla uyutulması gereken farelerin uyutulmayıp tümörlerin büyümelerine izin verilmesi çalışmaya yönelik etik kaygıları da beraberinde getiriyor. 2012’de yayımlanan makale 2 yıl sonra yayıncı tarafından zayıf kanıtlar gerekçe gösterilerek geri çekilmiş. 2014'te makale düzeltmelerle tekrar yayınlansa da, araştırma ekibi ve Gilles-Eric Séralini bilim camiasında güvenilirliklerini kaybettikleri için herhangi bir etki yaratamamış. 

GDO’lu gıdaların insanlarda kansere neden olduğuna dair bilim camiasında ortaklaşılmış bir görüş ise bulunmuyor.