COVID Jenerasyonu: Salgın Çocukların Beyinlerini Nasıl Etkiliyor?

Pandemi döneminde doğan bebekler kaba motor, ince motor ve iletişim testlerinde pandemi öncesi doğan çocuklara kıyasla daha düşük puan aldı.

COVID-19 pandemisi pek çok insan için zor geçiyor. Karantina uygulamaları, izolasyon ve çevrimiçi eğitim “yeni normal” bir düzenin parçası oldu. 11 Mart 2020 tarihinde pandemi ilan edilmesinden sonra doğan bebekler sadece “yeni normal” dünya düzenini tanıdılar. Bu dönemde doğan bebekler virüs nedeniyle daha az insanla etkileşime giriyor ya da maske kullanımı nedeniyle daha az insan yüzü görüyor.

New York- Presbyterian Morgan Stanley Çocuk Hastanesi’nde çalışan Dr. Dani Dumitriu ve ekibi 2017’den bu yana bebeklerin altı aya kadar olan iletişim ve motor becerilerini analiz ediyordu. Dr. Dumitriu, bu verileri pandemi öncesinde ve sırasında doğan bebeklerin sonuçlarını karşılaştırmak için Columbia Üniversitesi’ndeki meslektaşı Morgan Firestein ile iş birliği yaptı. Çalışmada, pandemi öncesi ve sırasında doğan bebeklerin nörogelişimsel farklılıkları olup olmadığı değerlendirildi. Yapılan değerlendirmeler sonucunda pandemi sırasında doğan bebeklerde motor ve iletişim becerilerinde gerilemeler tespit edildi.

Brown Üniversitesi Gelişmiş Bebek Görüntüleme Laboratuavarı’nda çalışan biyofizikçi Sean Deoni ve meslektaşları, çevresel faktörlerin bebeklerde beyin gelişimini nasıl şekillendirdiğini incelemek amacıyla MRI ve diğer teknikleri kullanıyor. Yapılan araştırmalar sonucunda 2020 yılının sonlarından itibaren bebeklerin nörogelişimsel puanlarının, pandemi öncesi doğan bebeklere kıyasla iki puan azaldığı saptandı. Sosyo-ekonomik faktörlerin de kontrol edildiği araştırmada düşük gelirli ailelerden gelen bebeklerin nörogelişim puanlarının daha düşük olduğu, erkeklerin kızlardan daha fazla etkilendiğini ve en çok kaba motor becerilerinde etkilerin görüldüğü belirtildi.

Sean Deoni, bebeklerdeki nörogelişim sorununun insandan insana etkileşim eksikliğinden kaynaklandığını belirtiyor. Karantina ve izolasyon uygulamaları nedeniyle bebeklerin akranlarıyla düzenli oyun oynayamadığı veya oyun alanlarına gidemedikleri için kaba motor becerilerinde azalma gözlemlendiği tahmin ediliyor. Kaba motor becerilerinin tüm becerilerin temelini oluşturduğunun altını çiziyor.

Kanada Calgary Üniversitesi’nde Gelişimsel Nörogörüntüleme Laboratuvarı’nı yöneten Catherine Lebel ve ekibi, çocukların anne karnında pandemiden nasıl etkilendiğini araştırmak amacıyla sekiz binden fazla hamile kadınla anket yaptı. Anket sonucunda görüşülen hamile kadınların yarısından fazlası anksiyete belirtileri yaşarken üçte biri depresyon belirtisi gösterdi.

Öte yandan, tarihsel afetler üzerine yapılan araştırmalar anne karnındaki stresin bebekler için zararlı olabildiğini ancak etkilerinin her zaman kalıcı olmadığını gösteriyor. Avustralya’da 2011 yılında meydana gelen sel felaketinde önemli ölçüde strese maruz kalan çocuklarda problem çözme ve sosyal becerilerde eksiklik görüldü ancak otuzuncu aya gelindiğinde bu eksikliklerin kapandığı gözlemlendi.

Pandemi sırasında doğan bebekler üzerinde yapılan araştırmalar karmaşık bir tablo sunuyor ve bilim insanları anlamlı yorum yapabilmek için henüz çok erken olduğunu vurguluyor. Ancak Dr. Dani Dumitriu, pandeminin çocukların beyinlerini etkiliyor olsa bile bebeklerin beyinlerinin çok hızlı gelişim gösterebildiğini ve bu durumun önüne geçebileceklerini belirtiyor.

Sean Deoni, çocukların çok esnek olduklarını belirtirken bir çocuğun hayatındaki ilk 1000 gününün bilişsel gelişimin temelleri atıldığı için çok önemli olduğunun altını çiziyor. Mart 2020’de doğan ilk pandemi bebekleri 650 günden fazla zamanı “yeni normal”de geçirdiler.

Ebeveynlerin çocuklarıyla düzenli oynayarak, konuşarak ve onlara akranlarıyla güvenli ortamda oynama fırsatı vererek ilerleme sağlamalarının mümkün olduğunu söyleyen Deoni, çocukları teşvik etmenin, onlarla oynamanın ve onları sevmenin en temel destekleyici davranış biçimi olduğunu vurguluyor.